Geleceğimiz Musk’a mı bağlı?

“Güneş kaybolurken ne güzel bir hayale dalıyor insan!” Faust, Johann Wolfgang von Goethe.
Yeni yüzyılın çılgın çocuğu, insanların umudu, devletlerin, kurumların önüne geçerek, insanlığı kurtarmak için elini taşın altına koyan Mesih? Evet, Elon Musk’tan bahsediyoruz. Her ne kadar onu, son yaptığı Ankara ziyaretinden ve Mars’a kendi üretimi olan Tesla marka aracı kendi uzay şirketi SpaceX ile yolladığından biliyor olsak da, uzun yıllardır bu ana hazırlanmaktaydı. İleri görüşlülüğü ve yaptığı girişimlerle kazandığı zenginliği, onu hem bir öncü ve hem bir kurtarıcı olarak bizlere sunuyor, mesela dünyanın yaşanmaz bir yer olacağını ve bunun için Mars’a yerleşmemiz gerektiğini ya da yapay zekânın insanlık için en büyük tehdit olabileceğini açık sözlülükle dile getiriyordu.

Fakat gerçek böyle mi? Elon Musk karakteri, bizlere Goethe’nin Faust karakterini hatırlatıyor. Mars’a gitmekten söz ederken dünyayı lityum pillerle zehirlemesi ya da insanlığı kurtaracağından bahsederken kendine ait olan şirketlerde çalışanlarını günde 16 saatten fazla zorunlu mesaiye bırakması, çalışanlarından ölümüne bir adanmışlık beklemesi. Elon Musk, biz insanların geleceği için değil, şirketlerin veya bir avuç zenginin bu sistemi sürdürebilmesi için ortaya çıkmış bir modern Faust’tur, yani aslında şeytanla anlaşmış bir fanidir.

Peki, modern Faust’larla nasıl mücadele edeceğiz, ya da bu işin özünde bizim bu kadar hayattan sıkılmamıza neden olan ne? Makineleşen ve plazalara tıkılan bizler, nasıl kaçıp kurtulacağız? Walter Murch, Göz Kırparken adlı kitabında, bir filmde her şeyin bir önem sırasında olduğunu fakat duygunun bunlar içinde %51 ile en önde yer aldığını söyler. Bizler de sahip olduğumuz praksisi, mücadeleci duygumuzla birleştirmemiz lazım. Peki bu birliktelikte ne için mücadele etmeliyiz? Bilimin mum ışığı, özelleştirilmiş bir dünyada değil, kamulaştırılmış teknoloji ve bilim planlamasıyla yanmaya devam eder. Asla unutmayalım, yaşadığımız gezegen soluk mavi bir nokta evrende, ve bu toz zerresi bizim evimiz.