Otomobil işçilerinin grevi General Motors’tan büyük

Otomobil işçilerinin grevi General Motors’tan büyük: Öğretmenler, otel işçiler ve süpermarket kasiyerleri 50.000 General Motors işçisinin greve çıkmasında nasıl ilham kaynağı oldu

Steven Greenhouse

17 Eylül 2019

Gazete Nisan’ın notu: Aşağıda çevirisini paylaştığımız yazı, Gazete Nisan’ın editoryal ve politik çizgisiyle uyumlu olmamakla beraber, okuyucularımızın ABD’de sürmekte olan metal işçilerinin grevi hakkında bilgilendirilmesi amacıyla yayımlanmaktadır.

Başarılı grevler beraberinde daha fazla grev getirir. 50,000’e yakın General Motors işçisi Pazar gecesi 23.59’da greve çıktında bu, son on yıllarda yaşanan en büyük grevlerden sadece sonuncusuydu. Geçen sene Batı Virginia’da zaferle sonuçlanan öğretmenlerin grevi bu kıvılcımı başlayan olaydı. Bu grev Oklahoma ve Arizona’da eyalet çapında iş bırakmalara olduğu gibi, Kentucky, Colorado ve Los Angeles’ta da grevlere ilham oldu. 

General Motors grevcileri emeğin yeni başarılarından ve deviniminden faydalanabilir 

Öğretmenlerin sendikaları olağanüstü derecedeki güçlü kamu desteğini arkasında hissetmişti; veliler ve öğrenciler onlarla beraber yürümüştü. Dayanışmanın yükselmesi sendika önderlerine ve üyelerine yeni bir cesaret sağlamıştı. Geçen sonbaharda bu, 7700 Marriott Otel işçisinin 8 şehirde greve çıkmasına ilham olmuştu. Ve bu işçiler, kendi endüstrilerinin çok ötesinde yankılanan bir mesajı borazanla ilan etmişlerdi: Kendi ücretlerinde gerçekleştirilen zamlar, ev giderlerinin yanında bir hiçti ve bu yüzden, tek bir işte çalışarak hayatta kalamıyorlardı. 

Otel işçilerinin başarısı Nisan ayında New England’daki 30,000 Stop &Shop işçisinin greve çıkmasında etkili oldu. Sendika önderleri, toplumdan market işçilerine gelen desteğin derinliğine şaşırdılar. Süpermarket kasiyerleri hiçbir zaman devlet okulu öğretmenleri kadar sevilmemişti… Politikacılar da sahneye girdi. Joe Biden, Pete Buttigieg, Amy Klobuchar ve Elizabeth Warren onlarla birlikte yürüdü. General Motors işçileri de hiç şüphesiz benzer politik desteklere güveniyor.

Bu grevlere destek çıkan güçlü kamuoyunun kaynağı, şirket kârları yükseklerde uçarken, Amerikalıların yaygın olarak ücret donukluğu nedeniyle perişan olmasında ve gelir adaletsizliğinde aranabilir. İstihdam verileri ve ekonomik büyüme güçlü de olsa Amerikalıların durumu şöyle: Federal Rezerv Kurumu’nun yeni yayımladığı bir rapora göre hane halklarının %40’ı beklenmeden çıkabilecek olan 400 dolarlık bir masrafı karşılayamayacak durumda.

Bütün bunlar yeni yayımlanan bir Gallup anketinin, neden toplum bazında sendikalara olan desteğin %64’e tırmandığını gösterdiğini açıklaması bakımından yardımcı olabilir. On sene önce bu desteğin oranı %48’di; bugün ise son 50 senenin en üst noktasında. Geçen sene gerçekleştirilen bir M.I.T araştırması sendikasız işçilerin %50’sinin, eğer ellerinde olsaydı bir sendikaya katılmak için oy vereceklerini gösteriyor. Bu oran 1995’te %32’ydi. 

General Motors’ta iş bırakma başladığından bu yana sendika önderleri grevin şirketin kendisinden büyük olduğunu söylüyor. “Bugün tek bir ses olarak güçlü duruyoruz; üyelerimiz için ve bu ulusun işçi sınıfı halkı içinın temel hakları için ayağa kalkıyoruz” diye konuştu Otomobil İşçileri Sendikası (UAW) genel başkan yardımcısı Terry Dittes. Otomobil işçileri, yalnızca dondurulan ücretleri için değil ama eğitim bütçesini arttırarak, sınıfların nüfusunu düşürerek ve modası geçmiş ders kitaplarını yenileyerek öğrencilerine yardım etmek için de greve çıkmış olan öğretmenlerin mücadele kitabından öğreniyor.

Birçok Amerikalı fabrikaların denizötesine taşınmış olmasından dolayı öfkeliyken, otomobil işçileri aynı zamanda General Motors’un Lordstown, Ohio’daki müthiş büyüklükteki sanayi kompleksini yeniden açmasını talep ediyor. Şirket, sanayi kompleksinin kapamış olmasının sebebinin Chevy Cruze’lara olan talebin azlığı olduğunu söylüyor. Halbuki aynı arabayı üreten Meksika’daki fabrika açık kalmayı sürdürüyor. Birçok işçi gelirlerinin sabit kalması ve mesleklerinin barındırdığı riskler dolayısıyla öfkeliyken, sendika General Motors’un bu denli fazla geçici işçi çalıştırmasını da durdurmaya çalışıyor. General Motors’ta kadrosuz, geçici işçiler şirket işgücünün %7’sini temsil ediyor ve saatte 15 dolar kazanıyorlar. 

Donald Trump’ın 2016’daki seçimleri kazanmasının bir nedeni de, birçok işçinin sistemin kendilerine karşı donatılmış olduğuna inanmalarıydı. Bu duygu durumu General Motors grevini de ateşliyor. Şirket geçen sene dünya çapında 8.1 milyar dolar kâr etti ve son 30 yılda da Kuzey Amerika’da 35 milyar dolar kâr etti. Bu yüzden işçiler, şirket sanayi komplekslerini kapatmak istediğinde buna içerliyorlar. Özellikle de sendika üyeleri bu kadar taviz tanımışken: Mesela, şirketi iflastan kurtarmak için hayata geçirilen bazı sınai tesislerdeki iki kademeli ücret sistemi gibi (bu sistem uyarınca, işe yeni başlayan işçiler, eski işçilerin ücretlerinin yarısını kazanıyorlar).  

General Motors zaten cömert bir öneri yaptığında ısrar ediyor; 5400 iş teklif ettiğini ve Birleşik Devletler’deki sanayi komplekslerine 7 milyar dolardan fazla yatırım yapacağını söylüyor. “İyi niyetle ve aciliyet duygusuyla pazarlık yaptık” diyor General Motors ve devam ediyor: “Amacımız, çalışanlarımız ve işimiz için güçlü bir gelecek inşa etmek olmayı sürdürüyor.”

General Motors grevleri Amerika tarihinde sinyal verici olaylar olmuştur. 1936-37’deki Flint oturma grevi, o sıralarda dünyanın en büyük otomobil üreticisi olan General Motors’taki 2000 işçinin sendikallaşmasıyla sonuçlanmış ve karşılığında bütün ülke çapında bir sendikalılaşma dalgasını tetiklemişti. 1945-46’da 175,000 General Motors işçisinin 113 gün süren grevi Detroit Paktı olarak bilinen bir anlaşmayla sonuçlanmıştı. Bu anlaşmayla ücretlerde yükselme, sağlık sigortası, emeklilik aylıkları kazanılmış ve diğer sendikalar ile şirketler için bir model oluşturmuştu. 1970’te UAW en yüksek üyeliğine yakın olduğu bir sırada, 400,000 üyesi General Motors’a karşı iki ay boyunca greve çıkmıştı; o sıralarda General Motors hala dünyanın en büyük şirketlerinden biriydi. Sendika bu mücadeleden zaferle çıktı ev hatırı sayılır bir ücret zammı kazandı.

Zamanla hem General Motors, hem de Otomobil İşçileri Sendikası küçüldü. General Motors bugün Volkswagen’in yarısı büyüklüğünde ve sendika da 1.5 milyon üyeden 430.000’e kadar geriledi. 

Ancak birçok işçi haksız yere işverenleri tarafından boğuluyormuş gibi hissederken ve sendika önderleri de yeni başarılarla yüreklenmişken, yeni grevlerin patlak vermesi muhtemel.