Manisa Termokar’da Covid-19 krizi

Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu, klima cihazları üreten Termokar A.Ş. fabrikasında çalışan 272 işçinin arasında Covid-19 virüsüne yakalananların olması işyerinde yeni bir krize neden oldu. 20’den çok işçide virüsün pozitif çıktığı bildirilmekte; ayrıca pek çok işçi de bu nedenle rapor almış durumda.

Salgının başından beri Termokar’da üretim sağlık koşullarına fazlaca önem verilmeden sürdürülmüş, işçiler çeşitli il ve ilçelerden kaldırılan servislerle taşınmaya devam edilmişti. Salgının hızla yaygınlaştığı dönemde diğer fabrikalarda olduğu gibi bazı önlemler alınmış (kişi başına haftada 5 maske, bölümlere dezenfektan dağıtımı, vb.), ancak üretimin aynı tarz ve hızda sürdürülmesi nedeniyle bunlar yeterli olmamıştı. Nitekim şimdi işçiler arasında pozitif vakalar yaygınlaşmış durumda.

Bu durum karşısında işçilerin tepki göstermesiyle işveren üretime 6 Temmuz Pazartesi gününe kadar ara verdi. Ama işçiler, işyerinde yeterli önlemler alınmadığı sürece bu denli kısa bir sürenin yeterli olmadığını düşünüyorlar. Bu nedenle 6 Temmuz sabahı işyerinde İl Sağlığı ve Güvenliği Kurulu’nun gerekli incelemeleri yapması gerekiyor. İşçilerin sağlık koşulların çalışmaya uygun olmadığına karar vermeleri durumunda, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 13. Maddesinde belirtilmiş olan “Çalışmaktan Kaçınma Hakkı”nı kullanmaları olasılık dahilinde.

Zira, 50’den çok işçinin çalıştığı işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu’nun bulunması zorunluluğu var. Bu kurulda patron veya temsilcisi dışında, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, İnsan Kaynakları veya ilişkili birimden bir kişi, varsa sivil savunma uzmanı, formen, ustabaşı veya ustanın yanı sıra işçi temsilcisinin de bulunması gerekiyor. Çalışanların bu kurulun toplantılarını yakından takip etmeleri ve herkese açık yapılmasını istemeleri; bu kurula işçileri iyi temsil edebilecek temsilcileri göndermeleri; işyerindeki eksik tedbirleri bu kurullara ileterek tedbirlerin alınmasını sağlamaları; gerekli önlemlerin alınmaması halinde ise derhal tutanak tutarak “çalışmaktan kaçınma hakkı” dâhil olmak üzere tüm seçenekleri değerlendirmeleri gerekiyor.

Termokar’da işçiler kötü çalışma koşulları nedeniyle ilk kez 2017’de sendikalaşma çalışması başlatmışlar, ancak patron bu süreci pek çok öncü işçiyi işten çıkararak engellemek istemişti. Ama ertesi yıl Termokar işçisi tekrar örgütlenmeye girişmiş ve neticede Birleşik Metal sendikası işyerinde çoğunluğu elde etmiş, hatta işverenin itirazı üzerine İstinaf mahkemesi BMİS’in yetkisini onaylamıştı. Şimdi Termokar işçisi Yargıtay sürecinin tamamlanmasını bekliyor ve toplu sözleşme sürecine hazırlanıyor. İşçiler birliklerini korudukları sürece mücadelenin kazanılabileceğini kendi deneyimlerinden gayet iyi biliyor.