İşeme eğrisi

Bir başkadır benim memleketim!!!

Biber gazına, tazyikli suyuna

Copuna, zindanına

Bin can feda, faili meçhule…

Her köşesi pusudur

Ezilir yanar gönlüm

Bir başkadır benim memleketim..

Anadolum bir yanda, emperyalizm yaşar koynunda

Mazlumlar destan yazar dağlardaa…

Jitemine, Mitine… satılmış toprağına.

Bütün işbirlikçiler kurban benim yurduma..

Lay Lay…

Bir başkadır benim memleketim”, şarkısını böyle yorumlayabilirsiniz. Ancak daha gerçekçi konulara eğilmek ihtiyacını hissetmişseniz aşağıdaki konu mutlaka ilginizi çekecektir.

İşeme koordinatlarımız ne olmalı? Eğer kıbleye doğru bir işeme söz konusu ise en yakın camiyi yön olarak tayin etmeli ve 180 derecelik sapma (dönme ) ile işeme gerçekleşmelidir. En sıhhatlisi.

Ancak yakınımızda referans alacağımız bir ibadethane yok ise ne yapacağız?

Bu sorunu çözmek için araştırdık ve sizler için mükemmel sonuçlara ulaştık. Umarım işeme eğrisini siz de tutturursunuz… Yoksa!!!

Kıble saati”, kıble yönünün tayinine yarayan ve dünyanın bir çok kesiminde kullanılabilen bir yöntemdir. Kıble yönü, Kâbe’nin yatay düzlemdeki yönüdür.

Güneş gökyüzünde hareket ederken, her gün belli bir saatte Kabe yönüyle aynı hizaya gelir.

Yani o saatte yüzünü güneşe dönen kişi, Kâbe’ye de yönelmiş olur. Ancak Batı Amerika ve Okyanusya gibi bazı bölgelerde o saatte güneş batmış olduğundan, bu metot kullanılamaz. İşte bu vakte Kıble saati adı verilmektedir. Güneşin yönü, yani yerdeki izdüşümünün coğrafi kuzeyle yaptığı açı son derece kesin olarak hesaplanabildiğinden, kıblenin tayininde pusuladan daha doğru sonuçlar vermektedir.

O saat’in ne olduğu sorusuna yanıt ise, Güneş’in yer düzleminde oluşturduğu dikey açısı bulunarak saptanır.

Günün herhangi bir anındaki güneş dikey açısının bulunması için ise şu formül kullanılabilir:

1:GDA=sin-1(cos(15*(Vakit-Zeval Vakti))* cos (EA)* cos(enlem)+sin (enlem))

2: Ayın Dünya Etrafında Dönüş Süresi=bir kameri ay/(1+bir kamerî ayda kat edilen yörünge açısı/360º)

3: Ay-dünya ekseni ile ay-güneş ekseni arasındaki açı (kavuşum anında sıfır derecedir)

4: Danjon fenomeni adı verilen bu olgu sayesinde, ayın yörüngesi dünya kliptiğine 5.145396º eğik olmasına rağmen, kavuşum anında hilâli görmeyiz.

4a: Hilâlin görülebilmesi için havanın karararak, gökyüzü parlaklığının azalması gerekmektedir.

5: Dünyanın herhangi bir noktasındaki Kıble Açısı (kuzey-güney eksenine göre) şu formülle hesaplanabilir: tan-1 (sin(boylam-Kâbe boylamı/(cos(enlem)*tan(Kâbe enlemi)-sin(enlem)*cos(boylam-Kâbe boylamı) pozitif açı saat yönüdür. Kâbe enlemi=21º25’16”, Kâbe boylamı=-39º49’29.1″

6. Herhangi bir vakitteki Güneş Yönü (kuzey-güney eksenine göre) aşağıdaki formül kullanılarak bulunabilir: -tan-1(sin(15*(Vakit-Zeval vakti))/(cos(enlem)*tan(EA)-sin(enlem)*cos(15*(Vakit-Zeval vaktidir.)))

Ancak:

Atmosferin ışığı kırma özelliğinden dolayı ufkun 34º aşağısındaki bir cisim referans alınmalıdır. Güneş yarıçapının gökyüzünde oluşturduğu yay açısı, 16º (arc-minute)’dır.

Dolayısıyla bu cisim ufuk hizasının 16º+34’=50º altında olması gerekir. Ancak ne var ki nem, sıcaklık gibi meteorolojik faktörler, 34º’lik kırılma açısına etki edebilirler. Ayrıca ufuk hizasına deniz seviyesinden daha yüksek bir yerden bakılması da, bakış açısına sapma kazandırabilir.

Bu yön pusula kullanılarak da bulunur ancak pusula hem ortamdaki suni manyetik alandan, hem de o yörenin manyetik sapma açısından etkilenmektedir. Bu nedenle (coğrafi kuzey ile manyetik kuzey açısı arasındaki farkın) kesinlikle bilinmesi gerekmektedir.

Sanırım olay çözülmüştür…

Yukarıdaki formül ile, güneşin kıbleye dik gelen açısını hesaplar ve yönünüzü güneşi arkanıza alacak şekilde işerseniz, günahsız bir şekilde idrarınızı da dökmüşsünüz demektir…

Eğer tüm bu hesaplamayı yapana kadar altınızı ıslatmamışsanız.

Dipnotlar:

1. Bakara, 2/238; İsra, 17/78; Şevkanî, Neylül-Evtar, 1:300, 307, 311; 11:3; İbn Hacer el-Askalanî, Sübülü’s-Selâm, 1:106, 114-115.

Kaynaklar

Dr. Monzur Ahmed, Moon Calculator v4.0, Birmingham, 1997.

Dr. Monzur Ahmed, Prayer Time Calculator v2.5, Birmingham, 1995.

Adel A. Al-Rumaih, Prayer Times for Windows v1.0, Riyad 1995.

Waleed A. Muhanna, Islamic Timer v2.1, Ohio, 1992.