Devrimler / deneyimler

17 Aralık 2010’da Tunus polisi tarafından tezgâhına el konulmasını ve polisler tarafından aşağılanarak kötü muameleye maruz bırakılmasını protesto etmek isteyen sokak satıcısı Muhammed…

24 Ekim 1975’te İzlanda’da, kadın nüfusun yüzde 90’ının katıldığı ve eşdeğer işe eşit ücret ile istihdam alanında cinsiyetçi uygulamalara son verilmesini talep eden, kitlesel ve militan bir…

Osmanlı Devleti’nde Temmuz 1908’de gerçekleşen devrim, mutlakiyet rejimine son vermiş ve Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin (OİTC) bürokrasiye yaslanan stratejisi dolayısıyla bir…

1935 yılında Sri Lanka henüz bir Britanya sömürgesi iken, 1933’te Dördüncü Enternasyonal’in bayrağı altında bir araya gelme çağrısı yapan Uluslararası Sol Muhalefet’in takipçisi olan 50…

Yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti’nin genç işçi sınıfının, Halk Fırkası rejimiyle ilk büyük hesaplaşması 10 Ağustos 1927 tarihinde Adana Demiryolları’nda patlak veren grevle başladı.…

LGBTİ+ topluluğuna yönelik ayrımcılığa karşı mücadele, işçi hareketi ve sosyalist devrimci geleneğin kökenlerinde mevcuttur. Alman sosyal demokrasisinin lideri August Bebel (1840-1913),…

Türkiye solunun hatalı bir şekilde milat olarak kabul ettiği “1971 kopuşunda” değil, ancak 15-16 Haziran’ın yaşandığı “1970 kopuşunda” patronların ve devletin katlettiği proleter…

Bundan altı yıl önce Onur Haftası sırasında, 12 Haziran 2016 Pazar gecesi Orlando'da LGBTİ+ların sıklıkla gittikleri bir gece kulübü olan Pulse’a giren bir saldırgan, insanların üzerine…

31 Mayıs 2013’te kitleler Gezi Parkı’nın talan edilmemesi için seferber olduklarında, bu mütevazı talep bir gecede Türkiye’nin geleceğinin nasıl inşa edilmesi gerektiğine dair emekçilerin…

24 Nisan 1915’te, Osmanlı Devleti’ni I. Dünya Savaşı’na sokarak imparatorluk topraklarında yaşayan halkları ölüme, sefalete ve kıtlığa sürükleyen Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti (OİTC),…

“27 kadındık koğuşta. Delinen yerden içeri bir hortum bırakıldı. Oradan atılan alev topu gibi bir madde ile yataklar tutuştu. Sonra bir gaz bırakıldı ve içerisi simsiyah dumanla göz gözü…

1908’de başlayan ve ardından ilk olarak Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonra da Halk Partisi kadroları tarafından görevleri ve sorumlulukları yarım bırakılan Türkiye demokratik…

11 Eylül 2001’de İkiz Kuleleri yıkan saldırının ardından ABD emperyalizmi, 21. yüzyılın ilk çeyreğine damgasını vuran “Terörizmle Mücadele” başlıklı dış politika doktrinini bütün dünyaya…

1955’te yaşanan 6-7 Eylül Pogromu, Türk kapitalizminin birleşik bir ulusal pazar yaratma yönündeki projesinin ideolojik uzantısı olan “tek millet, tek bayrak, tek vatan” anlayışının,…

23 Temmuz 1908 devrimi Türkiye tarihinin en tartışmalı konularından biri oldu daima. Liberal ve muhafazakâr basın bu devrimi olduğundan önemsiz göstermeye veya onu kötülemeye çalıştı.…

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) 2 Haziran 1964’te kuruldu. FKÖ’nün kuruluşunu ilan eden, aynı yılın 28-29 Mayıs’ında toplanan Filistin Ulusal Konseyi’ydi. FKÖ kurulurken, bölgenin Arap…

Mustafa Kemal’in İstanbul’dan Anadolu’ya yolculuğunun hikâyesi tarihçiler arasında büyük tartışmaları beraberinde getirmiştir. M. Kemal’in aklında halihazırda isyan bayrağını çekmek var…

1908 Devrimi Balkanlardan başlayarak Osmanlı Devleti’nin dört bir köşesine yayıldığında ve her milletten mücadeleci sektörleri içine çekip işçi hareketine belirli bir ivme kazandırdığında,…

Gazi Mahallesi Ayaklanması, 1995’in Mart ayında, o gün Sultangazi ilçesinde yer alan ve Alevilerin yaşamakta olduğu Gazi Mahallesi’nde, bilinçli bir şekilde seçildiği anlaşılan birtakım…

Türkiye 7 Haziran 2015 seçimlerinin ardından aslında Haziran 2019’da yapması gereken bir seçimi, 1 Kasım 2015’te yapmaya zorlandı. Türkiye’nin oldukça kısa bir zaman sonra, bir kere daha…

40 sene önce bugün, Türk ve Kürt işçi sınıfları sendikalarının, partilerinin, kooperatiflerinin yanı sıra toplu iş sözleşmesi ve grev haklarının da yasaklandığı bir Türkiye’ye uyandılar.…

Türkiye’nin 20. yüzyılda yaşadığı en yıkıcı deprem olan 17 Ağustos depremi arkasında en az 20 bin ölü (bazı kaynaklar bu sayının 50 bin civarında olduğunu ileri sürüyor), 100 bine yakın…

Pogrom nedir? Ansiklopedik tanıma göre pogrom, bir dinsel, etnik veya siyasi gruba dönük olarak kızgın bir kalabalığın gerçekleştirdiği şiddet eylemi ve katliamdır. Ancak bu tanım eksiktir…

“Eğer sosyalizm zafere erişemezse, kapitalist devletler arasındaki barış yalnızca bir ateşkes, bir fasıla, halkları yeniden boğazlamak için bir hazırlık olacaktır.” Lenin, 14 Aralık 1917 …

Bu sayımızda “Tarihte Bu Ay” köşemizde 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği Soma Katliamı’nı işliyor olmamızın nedeni, Soma’nın “tarih” olmuş olması değildir. Tam tersine bunun nedeni…

“Meclis-i Milli halinde İstanbul’da içtima zarureti vardır. Hariçte Meclis-i Milli, Meclis-i Müessisan (Kurucu Meclis) olacaktır. (…) Aksi taktirde aleyhimizde İstanbul’da Padişah ve…

Covid-19 salgınının uzak bir akrabası, bir asır önce dünyayı benzer bir korku dalgasıyla kasıp kavuruyordu. İspanyol gribi olarak kuşaklar boyu hafızalarda yer edecek bu yıkıcı salgın,…

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair 6284 sayılı kanun, kadın hareketinin yıllarca süren çalışmaları ve baskısı sonucu 20 Mart 2012’de yürürlüğe girdi. Eski haliyle…

O sıcak 1914 yazındaki uluslararası kriz, çok sayıda sıradan insanı gafil avladı. Avusturya veliaht prensinin Saraybosna’da öldürülmesinin yalnızca beş hafta içinde topyekûn bir Avrupa…

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 6 Kasım 1981’de Kenan Evren’in çevresinde merkezileşen darbeci askeri diktatörlük tarafından kuruldu. 12 Eylül 1980 darbesinin hedefledikleriyle uyumlu olarak…

Cumhuriyet sahip çıkılması gereken ileri bir aşama mıydı? Sosyalist devrim, cumhuriyet olmadan gündeme gelemeyecek olan bir varsayım mıydı? Aslında cumhuriyetin ilan edildiği süreçte…

“Ordu komutanlarının yayınladıkları muhtı­ra ile işçi ve emekçi yığınlar üzerindeki kapita­list saldırı yeni bir boyut kazandı. Burjuva or­dusunun generalleri, toplumsal bunalımın bir…

Nikaragua'da 1979 devriminin zaferi güçlü bir etki yaratmış ve büyük beklentiler oluşturmuştu. 45 günlük genel grev ve FSLN'nin (Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi) silahlı mücadelesi…

1930'ların başlarında İspanya’da kitlelerin hoşnutsuzluğu grevler, ayaklanmalar ve kiliseye karşı saldırılar şeklinde kendini gösteriyordu. 1931’de 2-3 milyon civarında topraksız köylü…

1917 senesinin Mart ayına gelindiğinde Çarlık Rusya’sı sefaletle boğuşuyordu. Batı ve güney sınırları boyunca I. Dünya Savaşı’nda sorumlu olduğu cephelerde savaşmaya; yani yayılmacı…

Dünyada hemen hemen her işçi sınıfının bir “Kanlı Pazar”ı vardır. Bunun nedeni belki de işçilerin en yoksul kesimlerinin sadece Pazar günlerinin tatil olması ve yalnızca tatil oldukları o…

1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla beraber Alman Sosyal Demokrat Partisi ulusal savunmayı ön plana çıkardı ve emperyalist savaş bütçesini onayladı. Buna karşılık, Troçki’nin “Marksist metoda…

17. yüzyılda İngiltere devrimi ve 18. yüzyılda da Fransız devrimi dünya tarihinin ve geleneksel siyasal yapıların üzerinde radikal etkilerde bulundu. Bu devrimlerle birlikte, ilk modern…

1917 senesinin 6 Kasım’ı 7 Kasım’a bağlayan gecesinde Petrograd ve Moskova sokaklarında bir hareketlilik söz konusuydu. Hareketliliğin kaynağı, oportünist solun bileşenleri olan Menşevikler…

“Komünizmin dünya ordusu olan bizler, Jakobenizmle tarihsel hesaplaşmamızı çoktan yapmışızdır. Ama kansız, soğuk liberalizmin saldırılarına, iftiralarına ve aptalca sövüp saymasına karşı da…

7 Haziran 2015 tarihinde gerçekleşen genel seçimler sonucunda AKP %40,9, CHP %25,0, MHP %16,3, HDP %13,1 ve SP %2,1 oy aldı. Böylelikle Erdoğan'ın başkanlık isteği geciktirilmiş, AKP tek…

Bundan 39 yıl önce, 1979 yılının Şubat ayında İran’daki seferberlikler giderek yükseliyor, Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin tesis ettiği Tek Adam Rejimi’ni temellerinden sarsıyordu. Zengin…

Arap Ortadoğusu ve özellikle de Suriye konusunda ağzını açan “uzmanların” çok büyük bir bölümü açısından sorun (neredeyse) tek başına jeopolitiktir! Üstelik aynı durum dünya solunun büyük…

Metal işkolunda gündeme gelen toplu iş sözleşmesi son birkaç aydır masada ve sendikalar ile işveren örgütleri arasında madde madde süren bir tartışma da hala devam etmekte. 2015 Metal…

1926 yılının son gecesi  Avusturyalı gazeteci Joseph Roth, Frankfurter Zeitung gazetesinin muhabiri olarak Moskova’da bir otel odasında bulunmaktadır. Yazar o yılbaşı gecesi Bolşevik…

1917 Ekim devriminin 100. yılı nedeniyle düzenlenen etkinlikler ve yapılan tartışmalar son günlerde sol çevrelerin gündemini oluşturdu. Biz de katıldık bu anmalara. Amacımız işçilere,…

İşçilerin Uluslararası Birliği-Dördüncü Enternasyonal Yürütme Komitesi üyesi Miguel Sorans'ın  1917 Ekim devriminin 100. yılı dolayısıyla kaleme aldığı yazısını okuyucularımızla…

Türkiye Marksizminin tarihsel olarak tartıştığı belli başlı gündemlere göz attığımızda, istisnasız bir biçimde daima eksik bırakılmış olan bir alan, bütün heybetiyle karşımıza çıkar:…

108 yıl önce bu ay İkinci Meşrutiyet ilan edildi. 23 Temmuz 1908 devrimi, bu memleketin gördüğü ilk burjuva devrimidir. Büyük umutlarla başlayıp kısa sayılabilecek bir sürede büyük bir hayal…

ABD'de ırk ayrımcılığının bir kez daha görmezden gelinemeyecek derecede su yüzüne çıktığı bir dönemde, siyahi Marksist örgüt Kara Panterler'in aşağıdaki metnini Eren Koçer, okuyucularımız…