Devrimler / deneyimler

23 Temmuz 1908 devrimi Türkiye tarihinin en tartışmalı konularından biri oldu daima. Liberal ve muhafazakâr basın bu devrimi olduğundan önemsiz göstermeye veya onu kötülemeye çalıştı.…

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) 2 Haziran 1964’te kuruldu. FKÖ’nün kuruluşunu ilan eden, aynı yılın 28-29 Mayıs’ında toplanan Filistin Ulusal Konseyi’ydi. FKÖ kurulurken, bölgenin Arap…

Mustafa Kemal’in İstanbul’dan Anadolu’ya yolculuğunun hikâyesi tarihçiler arasında büyük tartışmaları beraberinde getirmiştir. M. Kemal’in aklında halihazırda isyan bayrağını çekmek var…

1908 Devrimi Balkanlardan başlayarak Osmanlı Devleti’nin dört bir köşesine yayıldığında ve her milletten mücadeleci sektörleri içine çekip işçi hareketine belirli bir ivme kazandırdığında,…

Gazi Mahallesi Ayaklanması, 1995’in Mart ayında, o gün Sultangazi ilçesinde yer alan ve Alevilerin yaşamakta olduğu Gazi Mahallesi’nde, bilinçli bir şekilde seçildiği anlaşılan birtakım…

Türkiye 7 Haziran 2015 seçimlerinin ardından aslında Haziran 2019’da yapması gereken bir seçimi, 1 Kasım 2015’te yapmaya zorlandı. Türkiye’nin oldukça kısa bir zaman sonra, bir kere daha…

40 sene önce bugün, Türk ve Kürt işçi sınıfları sendikalarının, partilerinin, kooperatiflerinin yanı sıra toplu iş sözleşmesi ve grev haklarının da yasaklandığı bir Türkiye’ye uyandılar.…

Türkiye’nin 20. yüzyılda yaşadığı en yıkıcı deprem olan 17 Ağustos depremi arkasında en az 20 bin ölü (bazı kaynaklar bu sayının 50 bin civarında olduğunu ileri sürüyor), 100 bine yakın…

Pogrom nedir? Ansiklopedik tanıma göre pogrom, bir dinsel, etnik veya siyasi gruba dönük olarak kızgın bir kalabalığın gerçekleştirdiği şiddet eylemi ve katliamdır. Ancak bu tanım eksiktir…

“Eğer sosyalizm zafere erişemezse, kapitalist devletler arasındaki barış yalnızca bir ateşkes, bir fasıla, halkları yeniden boğazlamak için bir hazırlık olacaktır.” Lenin, 14 Aralık 1917 …

Bu sayımızda “Tarihte Bu Ay” köşemizde 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği Soma Katliamı’nı işliyor olmamızın nedeni, Soma’nın “tarih” olmuş olması değildir. Tam tersine bunun nedeni…

“Meclis-i Milli halinde İstanbul’da içtima zarureti vardır. Hariçte Meclis-i Milli, Meclis-i Müessisan (Kurucu Meclis) olacaktır. (…) Aksi taktirde aleyhimizde İstanbul’da Padişah ve…

Covid-19 salgınının uzak bir akrabası, bir asır önce dünyayı benzer bir korku dalgasıyla kasıp kavuruyordu. İspanyol gribi olarak kuşaklar boyu hafızalarda yer edecek bu yıkıcı salgın,…

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair 6284 sayılı kanun, kadın hareketinin yıllarca süren çalışmaları ve baskısı sonucu 20 Mart 2012’de yürürlüğe girdi. Eski haliyle…

O sıcak 1914 yazındaki uluslararası kriz, çok sayıda sıradan insanı gafil avladı. Avusturya veliaht prensinin Saraybosna’da öldürülmesinin yalnızca beş hafta içinde topyekûn bir Avrupa…

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 6 Kasım 1981’de Kenan Evren’in çevresinde merkezileşen darbeci askeri diktatörlük tarafından kuruldu. 12 Eylül 1980 darbesinin hedefledikleriyle uyumlu olarak…

Cumhuriyet sahip çıkılması gereken ileri bir aşama mıydı? Sosyalist devrim, cumhuriyet olmadan gündeme gelemeyecek olan bir varsayım mıydı? Aslında cumhuriyetin ilan edildiği süreçte…

“Ordu komutanlarının yayınladıkları muhtı­ra ile işçi ve emekçi yığınlar üzerindeki kapita­list saldırı yeni bir boyut kazandı. Burjuva or­dusunun generalleri, toplumsal bunalımın bir…

Nikaragua'da 1979 devriminin zaferi güçlü bir etki yaratmış ve büyük beklentiler oluşturmuştu. 45 günlük genel grev ve FSLN'nin (Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi) silahlı mücadelesi…

1930'ların başlarında İspanya’da kitlelerin hoşnutsuzluğu grevler, ayaklanmalar ve kiliseye karşı saldırılar şeklinde kendini gösteriyordu. 1931’de 2-3 milyon civarında topraksız köylü…

1917 senesinin Mart ayına gelindiğinde Çarlık Rusya’sı sefaletle boğuşuyordu. Batı ve güney sınırları boyunca I. Dünya Savaşı’nda sorumlu olduğu cephelerde savaşmaya; yani yayılmacı…

Dünyada hemen hemen her işçi sınıfının bir “Kanlı Pazar”ı vardır. Bunun nedeni belki de işçilerin en yoksul kesimlerinin sadece Pazar günlerinin tatil olması ve yalnızca tatil oldukları o…

1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla beraber Alman Sosyal Demokrat Partisi ulusal savunmayı ön plana çıkardı ve emperyalist savaş bütçesini onayladı. Buna karşılık, Troçki’nin “Marksist metoda…

17. yüzyılda İngiltere devrimi ve 18. yüzyılda da Fransız devrimi dünya tarihinin ve geleneksel siyasal yapıların üzerinde radikal etkilerde bulundu. Bu devrimlerle birlikte, ilk modern…

1917 senesinin 6 Kasım’ı 7 Kasım’a bağlayan gecesinde Petrograd ve Moskova sokaklarında bir hareketlilik söz konusuydu. Hareketliliğin kaynağı, oportünist solun bileşenleri olan Menşevikler…

“Komünizmin dünya ordusu olan bizler, Jakobenizmle tarihsel hesaplaşmamızı çoktan yapmışızdır. Ama kansız, soğuk liberalizmin saldırılarına, iftiralarına ve aptalca sövüp saymasına karşı da…

7 Haziran 2015 tarihinde gerçekleşen genel seçimler sonucunda AKP %40,9, CHP %25,0, MHP %16,3, HDP %13,1 ve SP %2,1 oy aldı. Böylelikle Erdoğan'ın başkanlık isteği geciktirilmiş, AKP tek…

Bundan 39 yıl önce, 1979 yılının Şubat ayında İran’daki seferberlikler giderek yükseliyor, Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin tesis ettiği Tek Adam Rejimi’ni temellerinden sarsıyordu. Zengin…

Arap Ortadoğusu ve özellikle de Suriye konusunda ağzını açan “uzmanların” çok büyük bir bölümü açısından sorun (neredeyse) tek başına jeopolitiktir! Üstelik aynı durum dünya solunun büyük…

Metal işkolunda gündeme gelen toplu iş sözleşmesi son birkaç aydır masada ve sendikalar ile işveren örgütleri arasında madde madde süren bir tartışma da hala devam etmekte. 2015 Metal…

1926 yılının son gecesi  Avusturyalı gazeteci Joseph Roth, Frankfurter Zeitung gazetesinin muhabiri olarak Moskova’da bir otel odasında bulunmaktadır. Yazar o yılbaşı gecesi Bolşevik…

1917 Ekim devriminin 100. yılı nedeniyle düzenlenen etkinlikler ve yapılan tartışmalar son günlerde sol çevrelerin gündemini oluşturdu. Biz de katıldık bu anmalara. Amacımız işçilere,…

İşçilerin Uluslararası Birliği-Dördüncü Enternasyonal Yürütme Komitesi üyesi Miguel Sorans'ın  1917 Ekim devriminin 100. yılı dolayısıyla kaleme aldığı yazısını okuyucularımızla…

Türkiye Marksizminin tarihsel olarak tartıştığı belli başlı gündemlere göz attığımızda, istisnasız bir biçimde daima eksik bırakılmış olan bir alan, bütün heybetiyle karşımıza çıkar:…

108 yıl önce bu ay İkinci Meşrutiyet ilan edildi. 23 Temmuz 1908 devrimi, bu memleketin gördüğü ilk burjuva devrimidir. Büyük umutlarla başlayıp kısa sayılabilecek bir sürede büyük bir hayal…

ABD'de ırk ayrımcılığının bir kez daha görmezden gelinemeyecek derecede su yüzüne çıktığı bir dönemde, siyahi Marksist örgüt Kara Panterler'in aşağıdaki metnini Eren Koçer, okuyucularımız…

Vasıf Öngören’in yazdığı Zengin Mutfağı isimli tiyatro oyununun aynı isimli filmini izlemeyeniniz var mıdır bilmem, ama filmin giriş sahnesi ve verdiği mesaj belki de tüm filme bedeldir.…

Kapitalist toplum, sermayenin ekonomik alandan başlayarak siyasal, kültürel, yaşamsal her alt parça üzerindeki tahakkümüne dayanır. Burjuvazinin hegemonyası, her şeyden önce sınıf karakteri…

Bu metin Lev Troçki tarafından 29 Mayıs 1923 tarihinde, Kiev'li yoldaşlara bir mektup olarak kaleme alınmıştır. 31 Mayıs 1923'de Bolşevik Parti resmi yayın organı Pravda'da yayınlanmıştır.

Doğu ve Batı Berlin'i birbirinden ayıran duvarın çöküşü, hiç kuşku yok ki, 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'da kurulmuş olan düzenin de yerle bir olması anlamına geldi. Yirminci yüzyılın…

Şimdilerde sadece büyük depremleri, volkan patlamaları, ekonomik ve de İslami halleriyle bildiğimiz Endonezya, bir zamanlar dev gibi komünist partisiyle ünlüydü. Dünyanın Çin ve Sovyetler…

15-16 Haziran 1970'te, Türkiye işçi sınıfının birleşik, kitlesel, militan karakteri ve politik sonuçlarıyla en etkili direnişi yaşandı. 15 Haziran'da 75 bin, 16 Haziran'da 150 binin üzerinde…

Rusya'da Çarlığın yıkılıp yerine işçi ve köylü sovyetlerinin iktidarının kurulması üzerinden neredeyse bir asır geçti. Bolşevik Parti, işçilerin ve köylülüğün seferberliği üzerinden…

Tarih zaten çok eskiden beri bildiğimiz şeyleri tekrar mı ediyor, yoksa hiç bilmediğimiz, görülmemiş şeyler mi oluyor? Resmen ve samimiyetle ifade edilmese de büyük bir ihtimalle hemen bütün…

Devrimler nasıl yapılır? Bu sorunun bir cevabı yoktur. Hiçbir devrim reçete ile yapılmaz ve birbirini tekrar etmez. Bunun en güzel örneği Ekim Devrimi'dir. Nedir Ekim Devrimi? Bir grup…

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından dünya işçi sınıfının ağır bir hezimete uğrattığı faşizm belası, küresel ölçekte derinleşen ekonomik krizle ve türlü yeni görüntüler altında geri gelen bir…

"Devrim, toplumsal düzen değişikliği demektir. İktidarı, kendisini tüketmiş olan bir sınıfın elinden yükselmekte olan diğer bir sınıfın eline geçirir. Ayaklanma anı iki sınıfın iktidar…

Leon Troçki'ye, Leon Sedov'a, Rudolf Klement'e, Abraham Leon'a, Leon Seloil'e, Marcel Hic'e, Pantelis Pouliopulos'a, Erwin Wolf'a, İgnacio Reiss'e, Tha Thu Thau'ya, Chen Duxiu'ya, Cesar…

Nahuel Moreno, Ekim Devrimi'nin 63. yılında, onun 20. yüzyılda bir istisna olduğunu ve onun özelliklerinde bir devrimin bir daha gerçekleşmediğini kabul etmeliyiz diye yazıyordu. Moreno'ya…

İşçi sınıfının belleğine nakşolunmuş bazı anlar vardır ki, kulaktan kulağa, kuşaktan kuşağa yayılır. Hiçbir güç tarafından silinip, unutturulamaz. İnsanoğlunun kurtuluş ümidi, ezilenlerin…