Teori ve Polemik Kategorisindeki içerikler
Teori ve Polemik
Tarihte bu ay | İzlanda’da kadın grevi
24 Ekim 1975’te İzlanda’da, kadın nüfusun yüzde 90’ının katıldığı ve eşdeğer işe eşit ücret ile istihdam alanında cinsiyetçi uygulamalara son verilmesini talep eden, kitlesel ve militan bir!-->…
Tarihte bu ay | Eylül 1908: Osmanlı işçi sınıfları devrime yön gösteriyor
Osmanlı Devleti’nde Temmuz 1908’de gerçekleşen devrim, mutlakiyet rejimine son vermiş ve Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin (OİTC) bürokrasiye yaslanan stratejisi dolayısıyla bir!-->…
12 Ağustos 1953: Troçkistler, Sri Lanka’da hayatı durdurdu
1935 yılında Sri Lanka henüz bir Britanya sömürgesi iken, 1933’te Dördüncü Enternasyonal’in bayrağı altında bir araya gelme çağrısı yapan Uluslararası Sol Muhalefet’in takipçisi olan 50!-->…
Tarihte bu ay | 10 Ağustos 1927 Adana Demiryolları Grevi’nin 95. yıldönümü
Yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti’nin genç işçi sınıfının, Halk Fırkası rejimiyle ilk büyük hesaplaşması 10 Ağustos 1927 tarihinde Adana Demiryolları’nda patlak veren grevle başladı.!-->…
Leninist ayrımcılık karşıtlığından Stalinist homofobiye
LGBTİ+ topluluğuna yönelik ayrımcılığa karşı mücadele, işçi hareketi ve sosyalist devrimci geleneğin kökenlerinde mevcuttur. Alman sosyal demokrasisinin lideri August Bebel (1840-1913),!-->…
Dört olay, bir hakikat: Demokratik devrim tamamlanmalı
Osmanlı Devleti’nde, 1908 Devrimi’yle oluşturulan parlamentonun (Meclis-i Mebusan) açılması gibi gelişmelere rağmen, henüz oluşmakta olan Türk kapitalizminin sınırlılıkları dolayısıyla,!-->…
15-16 Haziran 1970: Bir politik grevin anatomisi ve dersleri
Türkiye solunun hatalı bir şekilde milat olarak kabul ettiği “1971 kopuşunda” değil, ancak 15-16 Haziran’ın yaşandığı “1970 kopuşunda” patronların ve devletin katlettiği proleter!-->…
Tarihte bu ay | 12 Haziran 2016: Orlando Katliamı
Bundan altı yıl önce Onur Haftası sırasında, 12 Haziran 2016 Pazar gecesi Orlando'da LGBTİ+ların sıklıkla gittikleri bir gece kulübü olan Pulse’a giren bir saldırgan, insanların üzerine!-->…
Tarihte bu ay | 31 Mayıs Gezi Ayaklanması, Türkiye Devrimi’nin üzerindeki kabuğu…
31 Mayıs 2013’te kitleler Gezi Parkı’nın talan edilmemesi için seferber olduklarında, bu mütevazı talep bir gecede Türkiye’nin geleceğinin nasıl inşa edilmesi gerektiğine dair emekçilerin!-->…
Tarihte bu ay | Ermeni Soykırımı
24 Nisan 1915’te, Osmanlı Devleti’ni I. Dünya Savaşı’na sokarak imparatorluk topraklarında yaşayan halkları ölüme, sefalete ve kıtlığa sürükleyen Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti (OİTC),!-->…
Tarihte bu ay | 19 Aralık 2000: Devrimcilerin tasfiyesi, neoliberalizmin…
“27 kadındık koğuşta. Delinen yerden içeri bir hortum bırakıldı. Oradan atılan alev topu gibi bir madde ile yataklar tutuştu. Sonra bir gaz bırakıldı ve içerisi simsiyah dumanla göz gözü!-->…
Troçkizm nedir?
Arjantin’de Troçkist solun son ulusal seçimlerden üçüncü büyük politik güç olarak çıkması ve kritik emekçi semtleri ile yerli bölgelerinde dikkate değer bir destek artışını yakalamış!-->…
Tarihte bu ay | 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı
1908’de başlayan ve ardından ilk olarak Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonra da Halk Partisi kadroları tarafından görevleri ve sorumlulukları yarım bırakılan Türkiye demokratik!-->…
Tarihte bu ay: Afganistan işgalinin 20. yıldönümü
11 Eylül 2001’de İkiz Kuleleri yıkan saldırının ardından ABD emperyalizmi, 21. yüzyılın ilk çeyreğine damgasını vuran “Terörizmle Mücadele” başlıklı dış politika doktrinini bütün dünyaya!-->…
Tarihte bu ay: 6-7 Eylül Pogromu
1955’te yaşanan 6-7 Eylül Pogromu, Türk kapitalizminin birleşik bir ulusal pazar yaratma yönündeki projesinin ideolojik uzantısı olan “tek millet, tek bayrak, tek vatan” anlayışının,!-->…
Tarihte bu ay: Dördüncü Enternasyonal’in kurucusu Lev Troçki öldürüldü
1905’te Sovyet başkanlığı yapan, Ekim Devrimi’nin Lenin’le birlikte önderliğini üstlenen, 6-7 Kasım 1917 gecesi Askeri Devrimci Komite’nin başkanı olarak ayaklanmayı yöneten, Kızılordu ile!-->…
Ahmet yoldaşı anmanın ideolojik-politik anlamı
Vefatının ikinci yılında yoldaşımız Ahmet Doğançayır’ı mezarı başında andık. Toprağına el sürdük. Çiçeklerimizi bıraktık. Temmuz sıcağının arasına karışan yağmur ve esintilerin eşlik ettiği!-->…
Tarihte bu ay: 23 Temmuz 1908 devrimi
23 Temmuz 1908 devrimi Türkiye tarihinin en tartışmalı konularından biri oldu daima. Liberal ve muhafazakâr basın bu devrimi olduğundan önemsiz göstermeye veya onu kötülemeye çalıştı.!-->…
Tarihte bu ay: Filistin Kurtuluş Örgütü kuruldu
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) 2 Haziran 1964’te kuruldu. FKÖ’nün kuruluşunu ilan eden, aynı yılın 28-29 Mayıs’ında toplanan Filistin Ulusal Konseyi’ydi.
FKÖ kurulurken, bölgenin Arap!-->!-->!-->…
Tarihte bu ay: 19 Mayıs 1919 hakkındaki doğrular ve yanlışlar
Mustafa Kemal’in İstanbul’dan Anadolu’ya yolculuğunun hikâyesi tarihçiler arasında büyük tartışmaları beraberinde getirmiştir. M. Kemal’in aklında halihazırda isyan bayrağını çekmek var!-->…
Tarihte bu ay: Karşıdevrimci bir girişim olarak 31 Mart Ayaklanması
1908 Devrimi Balkanlardan başlayarak Osmanlı Devleti’nin dört bir köşesine yayıldığında ve her milletten mücadeleci sektörleri içine çekip işçi hareketine belirli bir ivme kazandırdığında,!-->…
Tarihte bu ay: Gazi Mahallesi Ayaklanması
Gazi Mahallesi Ayaklanması, 1995’in Mart ayında, o gün Sultangazi ilçesinde yer alan ve Alevilerin yaşamakta olduğu Gazi Mahallesi’nde, bilinçli bir şekilde seçildiği anlaşılan birtakım!-->…
Tarihte bu ay: 1 Kasım 2015 sopalı seçimleri
Türkiye 7 Haziran 2015 seçimlerinin ardından aslında Haziran 2019’da yapması gereken bir seçimi, 1 Kasım 2015’te yapmaya zorlandı. Türkiye’nin oldukça kısa bir zaman sonra, bir kere daha!-->…
12 Eylül: Darbenin 40. yıldönümünde emekçiler için bir bilanço
40 sene önce bugün, Türk ve Kürt işçi sınıfları sendikalarının, partilerinin, kooperatiflerinin yanı sıra toplu iş sözleşmesi ve grev haklarının da yasaklandığı bir Türkiye’ye uyandılar.!-->…
Tarihte bu ay | 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi: Rantçılar için fırsat
Türkiye’nin 20. yüzyılda yaşadığı en yıkıcı deprem olan 17 Ağustos depremi arkasında en az 20 bin ölü (bazı kaynaklar bu sayının 50 bin civarında olduğunu ileri sürüyor), 100 bine yakın!-->…
Tarihte bu ay: “Laik” devlet destekli İslamcı linç çetelerinin Madımak Pogromu
Pogrom nedir? Ansiklopedik tanıma göre pogrom, bir dinsel, etnik veya siyasi gruba dönük olarak kızgın bir kalabalığın gerçekleştirdiği şiddet eylemi ve katliamdır. Ancak bu tanım eksiktir!-->…
Tarihte bu ay: Ekim Devrimi’nin Türkiyeli şairi Nazım Hikmet hayatını kaybetti
Türkiye solunun kendi içinde yaşadığı teorik-politik ayrışmalar, yansımasını doğrudan doğruya Nazım Hikmet gibi bir figürün sahiplenilme tarzında bulmuştur. Kimisi Nazım’ın Mustafa Kemal’in!-->…
İkinci Dünya Savaşı bize ne anlatabilir?
“Eğer sosyalizm zafere erişemezse, kapitalist devletler arasındaki barış yalnızca bir ateşkes, bir fasıla, halkları yeniden boğazlamak için bir hazırlık olacaktır.” Lenin, 14 Aralık 1917
!-->!-->!-->…
Tarihte bu ay: Soma’da işçi sınıfı soykırıma uğratıldı
Bu sayımızda “Tarihte Bu Ay” köşemizde 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği Soma Katliamı’nı işliyor olmamızın nedeni, Soma’nın “tarih” olmuş olması değildir. Tam tersine bunun nedeni!-->…
Tarihte bu ay: Büyük Millet Meclisi’nin açılışının tarihsel ve politik anlamı
“Meclis-i Milli halinde İstanbul’da içtima zarureti vardır. Hariçte Meclis-i Milli, Meclis-i Müessisan (Kurucu Meclis) olacaktır. (…) Aksi taktirde aleyhimizde İstanbul’da Padişah ve!-->…
Devrimci Rusya virüsle nasıl savaştı?
Covid-19 salgınının uzak bir akrabası, bir asır önce dünyayı benzer bir korku dalgasıyla kasıp kavuruyordu. İspanyol gribi olarak kuşaklar boyu hafızalarda yer edecek bu yıkıcı salgın,!-->…
Sosyalizm, bütün türler için! Koronaya karşı mücadelelerimizi birleştirmek üzerine
Koronavirüs günlerinde öğrendiğimiz birtakım şeyler, klasik “sosyalist” şablonun bugün ve gelecekte yalnız başına açıklayıcı olmadığını, Marksist tarihsel birikimin “biyolojik insanın”!-->…
Tarihte bu ay: 6284 sayılı kanun yürürlüğe girdi
Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair 6284 sayılı kanun, kadın hareketinin yıllarca süren çalışmaları ve baskısı sonucu 20 Mart 2012’de yürürlüğe girdi. Eski haliyle!-->…
Küresel koronavirüs salgını kapitalizmin zalimliğini yüzümüze vurdu. Sosyalistler ne…
Kuzey Afrika ve Ortadoğulu Sosyalistler İttifakı’nın bildirisi: “Öteki” olandan korkmaya odaklı hâkim söylemi, kapitalist sistemin insanlığı ve doğayı sorunların merkezine koyamamasına!-->…
Siperde kucaklaşma…
O sıcak 1914 yazındaki uluslararası kriz, çok sayıda sıradan
insanı gafil avladı. Avusturya veliaht prensinin Saraybosna’da öldürülmesinin
yalnızca beş hafta içinde topyekûn bir Avrupa!-->…
Tarihte bu ay: Darbe yönetimi 6 Kasım 1981’de YÖK’ü kurdu
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 6 Kasım 1981’de Kenan Evren’in çevresinde merkezileşen darbeci askeri diktatörlük tarafından kuruldu. 12 Eylül 1980 darbesinin hedefledikleriyle uyumlu olarak!-->…
29 Ekim 1923: Burjuva cumhuriyet ilan edildi, işçi sınıfı ve sol ezildi
Cumhuriyet sahip çıkılması gereken ileri bir aşama mıydı? Sosyalist devrim, cumhuriyet olmadan gündeme gelemeyecek olan bir varsayım mıydı? Aslında cumhuriyetin ilan edildiği süreçte!-->…
Tarihte bu ay: İşçi sınıfına ve sosyalizme karşı 12 Eylül darbesi
“Ordu komutanlarının yayınladıkları muhtıra ile işçi ve emekçi yığınlar üzerindeki kapitalist saldırı yeni bir boyut kazandı. Burjuva ordusunun generalleri, toplumsal bunalımın bir!-->!-->!-->…
Lev Troçki cinayetinin yıldönümü
Yazar: Mercedes Petit
Çeviri: Kaan Gündeş
1917’de Lenin ve Troçki, tarihteki ilk işçi demokrasili sosyalist devrimi hayata geçirerek, Rusya’da iktidarı ele geçiren Sovyetlerin!-->!-->!-->!-->!-->…
Ahmet yoldaşın anısına…
44 yıl kadar önceydi. Kadıköy’deki evimin kapısından ilk kez içeri girdiğinde
salona sanki güneş dolmuş gibi hissetmiştim. Ahmet Doğançayır. 26 Temmuz Cuma
günü onu Karacaahmet’te!-->!-->!-->…
Nikaragua: Somoza’nın devrilmesinden 40 yıl sonra yeniden diktatörlük
Nikaragua'da 1979 devriminin zaferi güçlü bir etki yaratmış ve büyük beklentiler oluşturmuştu. 45 günlük genel grev ve FSLN'nin (Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi) silahlı mücadelesi!-->…
Tarihte bu ay: İspanyol Devrimi’nin 83. yıldönümü
1930'ların başlarında İspanya’da kitlelerin hoşnutsuzluğu grevler, ayaklanmalar ve kiliseye karşı saldırılar şeklinde kendini gösteriyordu. 1931’de 2-3 milyon civarında topraksız köylü!-->!-->!-->…
Tarihte bu ay: ABD, komünist Ethel ve Julius Rosenberg çiftini idam etti
“Rosenberglere suçu kabul etmeleri halinde telefona
sarılacağımızı, hattın öbür ucunda bulunan Washington’a durumu bildireceğimizi,
idamın durdurulacağını, cezalarının 30 yıl hapse!-->…
Tarihte bu ay: Lenin, Nisan Tezleri’ni kaleme aldı ve partiye sundu
1917 senesinin Mart ayına gelindiğinde Çarlık Rusya’sı sefaletle boğuşuyordu. Batı ve güney sınırları boyunca I. Dünya Savaşı’nda sorumlu olduğu cephelerde savaşmaya; yani yayılmacı!-->…
Ortadoğu’da Me Too hareketi
Ortadoğulu Sosyalistler İttifakı’nın web sitesinde yayımlanan "The Me Too Movement in the Middle East" adlı yazıyı gazetemizin okurları için çevirdik. Yazının perspektifleri Gazete Nisan'ın!-->…
Nancy Fraser, Fredric Jameson, Slavoj Zizek ve daha fazlası, Netflix’in “Troçki”…
Lev Troçki’nin torunu Esteban Volkov ve Meksika ve Arjantin’deki CEIP-LT (Leon Trotsky İnceleme Araştırma ve Yayın Merkezi) “Trotsky” dizisindeki iftiraları reddeden bir dilekçeyi imzaya!-->…
Türkiye işçi sınıfının Kanlı Pazar’ı: “Ellerinde pankartlar”
Dünyada hemen hemen her işçi sınıfının bir “Kanlı Pazar”ı vardır. Bunun nedeni belki de işçilerin en yoksul kesimlerinin sadece Pazar günlerinin tatil olması ve yalnızca tatil oldukları o…
Poşet olayı ve doğa dostu siyaset
Doğada artık olarak varlığını yüzyıllar boyunca sürdürebilen poşetlerin 25 kuruştan satılmaya başlanması gündemin öncelikli konulardan biri haline gelmiş durumda. Siyasal iktidarın bu…
Tarihte bu ay: Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht öldürüldü
1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla beraber Alman Sosyal Demokrat Partisi ulusal savunmayı ön plana çıkardı ve emperyalist savaş bütçesini onayladı. Buna karşılık, Troçki’nin “Marksist metoda…
Tarihte bu ay: I. Meşrutiyet ilan edildi
17. yüzyılda İngiltere devrimi ve 18. yüzyılda da Fransız devrimi dünya tarihinin ve geleneksel siyasal yapıların üzerinde radikal etkilerde bulundu. Bu devrimlerle birlikte, ilk modern…