Şirin Tekeli’nin ardından

Feminist aktivist, çevirmen, akademisyen, yazar Şirin Tekeli 13 Haziran’da hayatını kaybetti. Türkiye kadın hareketinin öncülerinden Tekeli’yi; kadınların bu topraklarda politik ve toplumsal olarak güçlenmesine önayak olan bu cesur kadını saygıyla uğurluyoruz.

Tekeli, 73 yıllık hayatına 25 adet kitap çevirisi, yüzlerce makale ve söyleşi sığdırdı. 1968-1981 yılları arasında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde öğretim üyeliği yaptı. 1970’lerde ilk kez kadın ve siyaset üzerine tez yazabilmek için büyük mücadele verdi ve 1981’de YÖK kurulduktan sonra YÖK’ün öğrencileri ve öğretim görevlilerini siyaset dışına çekmeye çalışmasını protesto etmek için üniversiteden istifa etti. Türkiye’de toplumsal cinsiyet çalışmalarını akademi dışında da kuran, yeşerten Tekeli şu anda hala faaliyette olan Balat’ta Kadın Eserleri Kütüphanesi’nden Mor Çatı’ya pek çok kurumu inşa edenlerden biriydi. Üniversiteden ayrıldıktan sonra, yazar, redaktör ve çevirmen olarak çalışmaya başladı. Burada özellikle Tüm Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullar Asistanları Birliği’ni (TÜMAS) ve 1981 yılında Yazarlar Kooperatifi (YAZKO) nun davetiyle feminist yayınları çevirmek üzere (Can Yücel’in Karı Kuvvetleri diye andığı) bir grubun içinde yer aldı. Türkiye’de kadınların politik ve toplumsal alanda marijinalleşmesi üzerine Türkçe yayınlanan ilk kitabı Kadınlar ve Siyasal-Toplumsal Hayatı bastı. “Kişisel olan politiktir” kavramını türkçeleştirmiş, kadın emeği üzerine tartışmaların başını çekmiş bir kadındı. 1987’deki Aile İçi Şiddete Karşı Yürüyüş ve Kariye Şenliği ile başlayan, Kadıköy Yoğurtçu Parkında Kadınlar Dayağa Karşı Mitingi… 1989’da Mor İğne Kampanyası ile devam eden, genç kadınların, emekçi kadınların, Kürt kadınların katılmalarıyla gerçek anlamda bir toplumsal harekete dönüşen aktivitelerin içinde ve başında yer aldı.

Tekeli, Türkiye’de  kadınlık üzerine okumak, düşünmek isteyen tüm kadınların karşısına çıkan ilk isimlerden biri Şirin Tekeli. Işıklar içinde uyusun…