MESS’in sefalet teklifi ve sendikaların talepleri

Metal sektöründe Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile yapılan 2025-2027 Grup Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri sürerken, 2026 asgari ücret görüşmeleri için de geri sayım başladı. Yaklaşan asgari ücret görüşmeleri öncesinde, metal işkolundaki gelişmelerin tüm emekçiler için bir anlamı var. Çünkü asgari ücrete ara zammı kaybetmişken ve belediyelerde, kamuda ve memur TİS’te yenilgi almışken metalde elde edilebilecek bir kazanım tüm işçi sınıfının hanesine yazılacak. Birbirleriyle ilişkili bu süreçler yaşanırken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın Türk-İş ve Hak-İş’in Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na katılmama açıklaması üzerine “karşımıza somut bir şeyle gelmiyorlar” diyerek topu sendikalara atması ve otomotiv sektörü devlerinden Ford Otosan’ın iş güvenliği tedbirlerini tasarruf kalemi olarak görmesi, iktidar ve patron cephesinin görüşmelerdeki tutumunun ne olacağını başlı başına ortaya koyuyor.

MESS grup toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin ilki 13 Ekim’de yapıldı, ikinci görüşme ise 31 Ekim için planlandı. İlk görüşmede 15 idari maddenin sendikanın teklif ettiği haliyle kabul edildiğini açıklayan Türk Metal Sendikası’nın ilk 6 ay için ortalama yüzde 38,97 zam talebinde bulunduğu taslağı şu şekilde: 31 Ağustos 2025 tarihindeki saat ücretlerine yüzde 20 oranında zam; bu zammın ardından, tüm üyelerin saat ücretlerine seyyanen 35 lira ek zam. İkinci 6 ay için 6 aylık enflasyon oranında zam; üçüncü 6 ay için 6 aylık enflasyon oranına +3 puan ek iyileştirme zammı; dördüncü ve son 6 ay için ise enflasyon oranında zam. Ayrıca sosyal yardımlara yıllık yüzde 65, Kurban Bayramı yardımına ise yıllık yüzde 80 oranında zam; Tamamlayıcı Sağlık Sigortası’nın üyelerin eşlerini de kapsaması; ulusal ve dini bayramlar ile arife günlerinde çalışan üyelerin ücretlerinin yüzde 200 zamlı ödenmesi ve gece çalışma tazminatının yüzde 20’ye çıkarılması da teklif taslağında yer alıyor.

Özçelik-İş Sendikası sözleşmenin ilk 6 ayı için 40 TL seyyanen zam, bu artışın ardından aynı dönem için ayrıca yüzde 20 oranında ücret zammı ve sosyal hak ödemelerinde yüzde 75 ile yüzde 105 arasında artış talep etti.

Birleşik Metal-İş Sendikası’nın, kadın işçilerin ihtiyaç ve taleplerini de içeren 16 maddelik talepler listesi şu şekilde:

1. Ücretlerde ilk 6 ay için %58,5 oranında zam
2. İlk yıl için sosyal yardımlarda %150-190 oranında artış
3. Gelir vergisinin %15’i aşan kısmının işveren tarafından karşılanması
4. Yıllık izinlerde 2’şer gün artış
5. Şiddet ve tacize karşı ILO 190’ı temel alan işyeri politikaları oluşturulması
6. Ev içi şiddete maruz kalan işçiye en az 5 gün ücretli izin verilmesi, işçi aleyhine işlem yapılmaması
7. Eşi doğum yapan erkek işçilere babalık iznine ek olarak 15 iş günü ücretli izin; ayrıca işçilere yılda 4 gün ebeveyn izni hakkı tanınması
8. MESS’in sanayi bölgelerinde kreş açılması için yerel yönetimler ve kamu kurumları nezdinde çalışma başlatması
9. MESEM sömürüsünün son bulması, 16 yaşından küçük hiçbir çocuğun staj adı altında çalıştırılmaması
10. İşyerlerinde yılda en az 1 kez sendikanın görevlendirdiği uzmanlar tarafından İSİG denetimi yapılması
11. Raporlu işçiye SGK’nın ödemediği ilk 2 günün ücretini işverenin ödemesi. İşyeri hekimince verilen istirahat nedeniyle ücret kesintisi yapılmaması
12. Hafta tatilinin pazar günü olarak sabitlenmesi
13. Fazla mesai ücretlerinin artırılması. Bayramda çalışan üyenin ücretine %200 zam, ayrıca gece çalışmasının zorluğu nedeniyle %20 gece zammı
14. Promosyon ödemelerinin işçilere eşit tutarda ödenmesi
15. Tamamlayıcı sağlık sigortasının eş ve çocukları kapsaması
16. Günde 2 defa 15’er dakikalık ücretli çay molası

Türk-İş’in verilerine göre eylül ayı açlık sınırı 27,970 TL, yoksulluk sınırı ise 91 bin 109 TL olmuşken, teklif edilen rakamlar insanca bir yaşama ne kadar yetecek? Ekonomik krizin faturasını yalnızca emekçilere ödeten iktidarın ve işçi düşmanı politikaları seve seve uygulayan patronların tarafı MESS’in karnesini de, sendika bürokrasilerinin tutumunu da önceki grup TİS’lerden biliyoruz. Metal işkolundaki işçilerin büyük çoğunluğunun örgütlü olduğu Türk Metal’in güncel taslağındaki zam oranı, TÜİK’in açıkladığı tartışmalı enflasyon oranına bile zar zor yetişiyor. İktidarı destekleyen Özçelik-İş’in taslağı Türk Metal’in de gerisinde.

MESS’in ise işçilere sunduğu tek bir teklif var: sefalet. Bunun karşısında işçilerin sendika ayrımı gözetmeksizin taleplerde birleşmesi elzem. Öte yandan iktidar ve patronlar birlikte hareket ederken işçi sınıfı çok parçalı. Bu noktada en ileri taslak olarak karşımızda duran Birleşik Metal-İş’in taleplerine kulak verip başlatacağı mücadelelere destek olmak ayrıca önem taşıyor.