Kanada işçi sınıfının önemli kazanımı: Grev kırıcılığı yasaklandı

Kanada işçi sınıfı, yıllardır süren örgütlü mücadelesinin sonucunda önemli bir kazanım elde etti. 20 Haziran 2025 itibarıyla yürürlüğe giren Federal Anti-Scab Yasası (Grev Kırıcılığı Karşıtı Yasa, Bill C‑58) ile bankacılık, ulaşım, haberleşme ve kargo gibi federal düzeyde düzenlenen sektörlerde işverenlerin grev veya lokavt sırasında grev kırıcı işçi çalıştırması yasaklandı. Bu yasayı ihlal eden şirketlere günlük 100 bin Kanada dolarına kadar para cezası uygulanacak.

Yasa, Kanada’nın en büyük özel sektör sendikası Unifor başta olmak üzere emek örgütlerinin ısrarlı ve disiplinli baskısıyla ortaya çıktı. 2022’de Unifor kurultayında ana gündem haline getirilen grev kırıcılığına karşı mücadele, muhalefet ile azınlık hükümeti arasında yapılan anlaşma ile meclise taşındı ve bir yıllık bekleme sürecinin ardından yürürlüğe girdi.

Unifor Başkanı Lana Payne, bu gelişmeyi “Nesilde bir kez elde edilebilecek bir mevzi” olarak değerlendirdi ve grev hakkının fiilen korunmasının emek hareketi için taşıdığı önemi vurguladı. Yasa, sadece dışarıdan getirilen işçileri değil; şirket içindeki yöneticilerin ya da diğer personelin de grevdeki işçilerin işlerini devralmasını yasaklıyor. Sadece kamu güvenliği ya da ciddi altyapı riskleri gibi sınırlı istisnalar tanınıyor.

Yasanın ilk büyük sınavı, DHL Express grevinde yaşandı. Toplu iş sözleşmesi sürecinde tıkanma yaşanınca 2100 Unifor üyesi greve giderken, işveren geçici işçilerle faaliyetleri sürdürmeye çalıştı. Ancak yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte bu uygulama sona erdi. DHL’in hükümete başvurarak yasadan muaf tutulma talebi ise kamuoyunda ve sendikal çevrelerde büyük tepki topladı.

Bu yasal düzenleme, işçilerin toplu pazarlık gücünün korunması ve işverenin pazarlık masasından kaçmasının engellenmesi açısından kritik önemde. Quebec ve British Columbia gibi eyaletlerde 1990’lardan beri uygulanan benzer yasaların, grev sürelerini önemli ölçüde azalttığı biliniyor.

Ancak bu yeni düzenleme sadece federal sektörleri kapsıyor. Kanada’daki işçilerin yüzde 90’ından fazlası ise eyalet düzeyinde düzenlenen sektörlerde çalışıyor. Bu nedenle sendikalar şimdi mücadelenin yeni evresine hazırlanıyor: grev kırıcılığı karşıtı yasayı tüm eyaletlerde hayata geçirmek. Unifor ve diğer konfederasyonlar, bu kazanımı ülke geneline yaymakta kararlı olduklarını belirtiyor.