Cinsel Taciz ve Haklarımız

Türkiye’de cinsel tacize uğramak yaygın olarak kadın olmanın bir sonucu ve dolayısıyla tahammül edilmesi gereken bir eylem olarak görülür. Erkekler de eylemlerini cinsel taciz olarak görmemek eğilimindedirler. Biz de bu ay, cinsel tacizin kanun çerçevesinde ne olduğuna ve özellikle de işyerlerinde bu tür fiillere karşı haklarımıza dair bir inceleme yapmanın faydalı olacağını düşündük.

Uluslararası Çalışma Örgütü cinsel tacizi; muhatap olan kişinin rızası dışında, onur kırıcı ve cinselliğe dayalı bir davranış biçimi olarak tanımlamaktadır. Bu yalnızca fiziksel dokunma şeklinde değil; kişinin görünüşüne, yaşam şekline, cinsel yönelimine ilişkin yorum, soru ve ima da olabilir. Türk Ceza Kanunu’nda ise cinsel taciz, cinsel saldırı ve nitelikli cinsel saldırı diye ayrılarak saldırının şiddetine göre incelenerek hükümlere bağlanmıştır.

Mağdurun yapması gerekenler

Türkiye’de, ne yazıktır ki, cinsel taciz suçu şikâyete bağlıdır. Bunun için mağdurun hiç vakit kaybetmeden en yakın polis merkezi veya cumhuriyet başsavcılığına failin kim olduğunu bildirmesi ve şikâyette bulunması gerekir. Olayın bir izi varsa bunu ispat olarak sunması ve olayı detaylarıyla anlatması mağdurun lehine olur. (Şikâyet yazılı, imzalı şekilde de olabilir.) Verilecek her detay, ne yazık ki boşluk taşıyan ilgili hükümlerin, mağdur lehine yorumlanmasını sağlayacaktır. Bu şikâyetin, eylemden itibaren 6 ay içerisinde yapılması zorunludur ve şikâyetin geri alınması davayı düşürür.

İşyerinde kadına yönelik cinsel taciz

İşyerinde cinsel taciz, kişinin cinsel dokunulmazlığının yanı sıra cinsiyete dayalı ayrımcılık, işyerinde kişinin onurunun ve kişilik haklarının ihlali gibi ilave ihlalleri de beraberinde getirdiğinden bunlar, ceza kanunları ve iş kanunları kapsamında incelenir. Eğer eylem bizzat işyerinde gerçekleşiyorsa ceza yarısı kadar artabilir.

Mağdur, 4857 sayılı İş Kanunu’nca, işyerinde yaşadıkları konusunda önlem alması için işverene başvurmalıdır. İşveren gerekli önlemleri almazsa, mağdur işini bıraksa dahi, davasıyla, kıdem tazminatını dahi alabilir. Ayrıca kişi Medeni Kanun’un kişilik haklarını koruyan maddeleri gereğince maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Eğer cinsel taciz sonrası kadının iş pozisyonunda değişiklik yapılıyorsa, İş Kanunu uyarınca işverenin bu yeni pozisyonu çalışana yazılı olarak bildirmesi ve çalışanın da bu değişikliği altı gün içerisinde kabul etmesi gereklidir. Mağdur işverene dava açtığında, işveren onun işine son verirse, kötü niyet tazminatı ödeyecektir.