Kazakistan’da hükümetin, 2 Ocak 2022’de gaz fiyatlarına yüzde 50 zam yapmasıyla birlikte kitlesel bir isyan patlak verdi ve buna enerji sektöründe birçok fabrikada grevler eşlik etti. Bir petrol kenti olan Zhanazoen’de başlayan isyan neticesinde 4 Ocak günü Mangıstav bölgesinde zam geri çekildi. Mücadele ederek kazanım elde edebileceğini gören Kazakistan emekçi halkının isyanı, hızlı bir şekilde ülkenin en büyük şehir olan Almatı’ya ve başka birçok şehre yayıldı.
LPG zammının fitilini ateşlediği isyan dalgası, artan enflasyona, ülke yerel para birimi olan Tenge’nin değer kaybına, temel tüketim maddelerine yapılan zamlara ve emekçi halkın alım gücünün erimesine karşı ekonomik taleplerle yayıldı. Baskıcı, yolsuzluklara batmış rejimin kolluk güçlerini sokağa dökmesi ve kitlelere uyguladığı baskı sonucunda da siyasi taleplerin de vücut bulmasıyla hem ulusal bir karakter kazandı hem de devrimci bir seferberliğe dönüştü.
“İhtiyar Defol!”
1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan ülkede, 2019 yılında Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrılana kadar 32 yıl boyunca iktidarda kalan Nursultan Nazarbayev, eski Stalinist bürokrasi artıklarına da dayanarak, ülkenin devasa doğal kaynaklarının kontrol ve sömürüsü üzerinden birçok yetkiyi kendi elinde barındıran, baskıcı, diktatoryal ve oligarşik bir rejim inşa etmişti. 2019 yılında gelişen kitle seferberlikleri Nazarbayev’in görevini eski Başbakan’ı Tokayev’e devretmesini sağlasa da kendisi “ulusun lideri” ve Güvenlik Kurulu Başkanı sıfatıyla arka planda önemli bir gücü elinde barındırmaktaydı.
Tam da bu nedenlerle, emekçi halk “Nazarbayev ket, Şal ket!” (Nazarbayev defol, ihtiyar defol!) sloganıyla seferber oldu. Atamayla görev başına gelen valiliklerin yerine seçim talebini, baskıcı rejimden kopuş içinse yeni anayasa talebini yükseltti.
Ekonomik ve siyasi taleplerle gelişen kitlelerin devrimci seferberliği sonucunda 5 Ocak günü ülkede zamlar geri alındı ve Mamin Kabinesi olarak anılan hükümet istifa etti. Başbakan Askar Mamin’in istifasının ardından, yardımcısı Alihan Smailov geçici hükümetin başına getirildi. Yakıt ve yiyecek fiyatlarına 6 ay boyunca devlet denetimi uygulanması kararı alındı.
Kendiliğinden seferber olan emekçi kitleler bu önemli kazanımlara erişse de mücadeleler geri çekilmek yerine daha da fazla rejim karşıtı bir karakter kazandı. Birçok bölgede devlet binaları ateşe verildi, Almatı’da Cumhurbaşkanlığı konutu eylemciler tarafından ele geçirildi, Nazarbayev heykelleri kitleler tarafından alaşağı edildi. Rejimin işçilere ve emekçi halka uyguladığı şiddet karşısında ordu ve polis güçlerinde yarılma meydana gelerek, seferberliklere destek veren kesimler açığa çıktı.
Kazakistan emekçi halkının büyüyen öfkesi karşısında Tokayev bir yandan Nazarbayev’in Güvenlik Kurulu Başkanlığı’ndan azledildiğini ve kendisinin bu görevi üstlendiğini ilan etti ama öte yandan da seferberlikleri bir “terörist” tehdit olarak duyurdu. Ülke genelinde iki haftalık bir olağanüstü hal ilan eden, onlarca emekçinin katledilmesinden sorumlu olan rejim, aynı zamanda Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri tarafından kurulan bir askeri ittifak olan Kollektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nü ve Rusya’yı Kazakistan’a müdahaleye davet etti.
Kazakistan emekçi halkının devrimci seferberliğiyle dayanışmaya!
İşçilerin Uluslararası Birliği – Dördüncü Enternasyonal olarak, Kazakistan işçi sınıfının ve emekçi halkının devrimci seferberliğini selamlıyoruz!
Ülkede gelişmekte olan süreç, Rusya ile Çin yayılmacılığı ve emperyalizmle işbirliği üzerinden ülkenin zengin enerji kaynaklarının kapitalist sömürüsüne dayanan oligarşik ve diktatoryal bir rejime karşı, ekonomik ve demokratik talepler etrafında, Kazakistan işçilerinin ve emekçi halkının kendiliğinden devrimci seferberliğidir.
Bu ayaklanma, kapitalizmin 2008 yılında başlayan dünya ekonomik krizinin sonuçlarıyla Kazakistan’da 2011 ve 2018-2020 yılları arasında yaşanan grev dalgalarının ve kitle seferberliklerinin devamı niteliğindedir.
Uluslararası ölçekte ise, pandemi ile birlikte daha da derinleşen ekonomik krize ve krizden kapitalizm lehine bir çıkış için iktidarların uygulamakta olduğu kemer sıkma politikalarına karşı dünya arenasında gelişmekte olan mücadelelerin ayrılmaz bir parçasıdır.
Kitle seferberliklerini boğmak ve rejimini ayakta tutabilmek adına Kazakistan burjuvazisi, emperyalizmi ve bölge ülkelerini müdahaleye davet etmiştir. Bunun karşısında, dünya emekçi halklarının ve devrimci enternasyonalistlerin en temel görevi, baskıcı rejime ve emperyalist müdahaleye karşı Kazakistan emekçi halkıyla en geniş dayanışmayı örmektir.
Kazakistan’da kitlelerin demokratik, ekonomik ve sosyal taleplerine erişebilmeleri ve kazanımlarını garanti altına alabilmeleri ancak ve ancak mevcut rejimden, kapitalist sömürü düzeninden ve emperyalizmden kopuşu mümkün kılabilecek, bir işçi-emekçi hükümeti alternatifinin yaratılmasından geçmektedir.
Baskıcı rejimden kurtulma ve emekçilerin yeni bir anayasasını yaratma mücadelesi yolunda, Özgür ve Egemen bir Kurucu Meclis için ileri!
Bunun yolu da seferberlikler esnasında özellikle ülkenin batı bölgesinde emekçi halk tarafından oluşturulan yerel organların ulusal çapta yaygınlaştırılmasından ve bir koordinasyona erişmesinden, mücadele halindeki kitlelerin demokratik, ekonomik ve sosyal taleplerini kesiştiren bir eylem planı etrafından seferberlikleri sürekli kılmasında saklıdır.
İşçilerin Uluslararası Birliği – Dördüncü Enternasyonal olarak, tüm dünya emekçi, öğrenci, sendikal örgütlerini ve dünya solunu, Kazakistan işçi sınıfının ve emekçi halkının devrimci seferberliğiyle bu eksende uluslararası dayanışmayı örmeye davet ediyoruz!
Kahrolsun Nazarbayev – Tokayev rejimi!
OHAL derhal kaldırılsın!
Ordu sokaklardan defol! Seferberliklerin kriminalize edilmesine son!
Halkı katletme emri veren siyasal sorumlular derhal tutuklansın ve yargılansın!
Örgütlenme, sendika kurma ve demokratik haklar önündeki tüm engeller derhal kaldırılsın!
Kitle öz örgütlenmelerinin inşası için mücadeleye!
Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün ve bütün yabancı güçlerin müdahalelerine hayır! KGAÖ Kazakistan’dan dışarı! Rusya ve Çin yayılmacılığına hayır! Emperyalizm Kazakistan’dan defol!
İşçilerin Uluslararası Birliği – Dördüncü Enternasyonal
6 Ocak 2022
Yorumlar kapalıdır.