Belçika’da 25 Haziran genel grevi: işçi sınıfı saldırı programına karşı 5. kez sokakta

Belçika’da 25 Haziran Çarşamba günü, hükümetin, işçi sınıfının sosyal haklarını gasp etme girişimine karşı ülke genelinde bir genel grev gerçekleştirildi. Üç büyük sendika konfederasyonu — ABVV‑FGTB, ACV‑CSC ve CGSLB‑ACLVB — tarafından organize edilen eylem, ulaşım, havacılık, liman faaliyetleri ve kamu hizmetlerinde geniş çaplı etki yarattı.

Bu grev, 2025 yılı içinde işçi sınıfına yöneltilen saldırılara karşı düzenlenen beşinci büyük genel grev oldu. Daha önce 6 Ocak, 13 Şubat, 31 Mart ve 29 Nisan tarihlerinde de hayatı durduran eylemler yapılmıştı¹. Bu bakımdan 25 Haziran’daki grev, Belçika işçi sınıfının tüm yıla yayılan direnişinin de bir uğrağı niteliğinde.

Saldırı paketinin içeriği: hükümet ne yapmak istiyor?

Grev, emeklilik hakkına, işsizlik ödeneğine ve ücretlere yönelik saldırılara karşı gerçekleştirildi. Hükümetin uygulamaya koymak istediği saldırı paketi şu başlıklardan oluşuyor:

• Erken emeklilik hakkının gaspı: Yıpratıcı işlerde çalışanlar dahil, erken emeklilik koşulları zorlaştırılıyor².

• İşsizlik yardımlarının aşamalı kesilmesi: Uzun süreli işsizlere verilen destek, birkaç ay içinde azaltılarak sıfırlanacak³.

• Ücret artışlarının yasal sınırla engellenmeye devam edilmesi: 1996 tarihli ücret normu yasası, hükümet tarafından korunuyor. Bu yasa, toplu sözleşmelerde ücret artışını sınırlıyor ve reel ücretlerin yükselmesini engelliyor. Sendikalar, artan hayat pahalılığı karşısında bu düzenlemenin kaldırılmasını talep etse de, hükümet bu sınırlamayı sürdürmekte ısrar ediyor⁴.

• Kamu hizmetlerinde kesinti ve personel azaltımı: Sağlık, ulaşım, adalet gibi alanlarda binlerce çalışanın görevine son verilmesi hedefleniyor⁵.

Sendikalardan tepki ve talepler

ABVV‑FGTB yaptığı açıklamada, “sosyal güvenlik çökertilmekte, ücretler dondurulmakta ve kamu hizmetleri kesintiye uğratılmaktadır; oysa kârlar artıyor ve eşitsizlik büyüyor” dedi⁶.

ACV‑CSC Başkanı Ann Vermorgen ise bu grevi, “yalnızca sendika üyelerinin değil, tüm çalışanların dayanışma içinde hükümete karşı birlik sergilemesi” olarak değerlendirdi⁷.

FGTB Başkanı Thierry Bodson, saldırıların yaklaşık 185 bin kişiyi doğrudan etkilediğini, yalnızca 55 yaş üzerindeki işsizler arasında 50 bin kişinin hak kaybına uğrayacağını belirtti. Ayrıca 14 Ekim’de daha büyük bir protesto düzenleneceğini duyurdu⁸.

Greve katılım ve etkileri

Brüksel’de sabah saatlerinde yaklaşık 20 bin ila 35 bin kişi protestolara katıldı; polis 20 bin, sendikalar ise 30-35 bin civarında gösterici olduğunu bildirdi⁹.

Brüksel toplu taşıma şirketi STIB, sadece bir metro hattının çalıştığını ve tramvay/otobüs seferlerinin ciddi şekilde sınırlandığını açıkladı¹⁰. Kamu hizmetlerinde de ciddi aksaklıklar yaşandı. Adalet çalışanları, Brüksel Adalet Sarayı önünde bir araya gelerek “yetersiz finansman” nedeniyle adalet sisteminin sürdürülemez hale geldiğini dile getirdi¹¹.

Brüksel Zaventem Havalimanı’nda 261 planlı kalkıştan yalnızca 103’ü gerçekleşebildi¹². Charleroi Havalimanı ise tüm uçuşlarını iptal etti, yolculara yeniden rezervasyon ve iade seçenekleri sunuldu¹³.

Antwerp Limanı’nda pilotaj ve çekici hizmetlerinde kapasite yaklaşık %65’e düştü, bu da liman operasyonlarında belirgin bir yavaşlamaya yol açtı¹⁴.

—

Dipnotlar

1. RTBF. (2025). “Les cinq journées de grève contre la réforme sociale”, 25.06.2025.

2. Le Soir. “La pension anticipée remise en question”, 15.06.2025.

3. RTBF. “Le gouvernement veut limiter les allocations de chômage dans le temps”, 12.06.2025.

4. De Morgen. “Le plafond salarial reste inchangé”, 18.06.2025.

5. L’Echo. “Des économies prévues dans les services publics”, 10.06.2025.

6. ABVV-FGTB. “Communiqué de presse”, 25.06.2025. https://www.fgtb.be

7. RTBF. “Grève générale: les syndicats dénoncent l’injustice sociale”, 25.06.2025.

8. RTBF. “Thierry Bodson (FGTB): mobilisation générale prévue le 14 octobre”, 25.06.2025.

9. VRT News. “General strike attracts tens of thousands in Brussels”, 25.06.2025.

10. Brussels Times. “Only one metro line running in Brussels amid strike”, 25.06.2025.

11. RTBF. “Fonctionnaires de la justice mobilisés devant le palais”, 25.06.2025.

12. Aviation24.be. “Brussels Airport: over half of flights cancelled”, 25.06.2025.

13. Aviation24.be. “Charleroi Airport shuts down amid national strike”, 25.06.2025.

14. Port of Antwerp-Bruges. “Operational update during national strike”, 25.06.2025.