Kitap tanıtımı: “SSCB’de Komünist Muhalefet – Troçkistler”

“Bugün Dördüncü Enternasyonal’in en güçlü seksiyonu SSCB’dedir.” 1938’deki kuruluşunun ardından Lev Troçki, Dördüncü Enternasyonal üzerine böyle yazıyordu. Troçkizmin tarihi üzerine yazılanlara bakıldığında esas olarak işlenen belli başlı birkaç adet konu bulunabilir: İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransız Troçkizmi, ABD’deki Sosyalist İşçi Partisi, Sri Lanka ayaklanması, Vietnam partisi, Latin Amerika’daki seferberliklere müdahaleler ve Nikaragua devrimi. Ancak, Troçki tarafından en güçlü seksiyonun SSCB’de olduğu söylenmesine rağmen, Ekim Devrimi’nin programına sadık kalan kadroların yer altı faaliyetleri üzerine dişe dokunur bir belgeye ulaşmak oldukça zordur. Dönemin SSCB’deki tanıkları, mesela Isaac Deutscher, kendisini Bolşevik-Leninist olarak adlandıran Troçkist muhalefet üyesi on binlerce işçinin, Sibirya’da ve Rusya’nın geniş kırlarında, birkaç parçaya ayrılmış gruplar halinde kurşuna dizildiklerini ve kurşuna dizilmeden önce Leninist işçilerin tek bir ağızdan Enternasyonal marşını söylediklerini yazar.

1924 yılında, 1917’nin ilk gününden beri Bolşevik Partisi’ne bağlı olan üyelerin oranı yüzde birdi. Küçük-burjuva yabancı sınıf unsurları Bolşevik Parti içerisinde bürokrasinin temellerini oluşturmuştu. Zinovyev’in söylediğine göre, 1917 Şubat’ından önce yer altında çalışan Bolşevik sayısı, 1922 yılındaki üye sayısının ancak yüzde 2’si kadardı. Ve bu, 1921’de başlatılan ihraç işlemleri sırasında partiden 200 bin üyenin atılmasından sonra böyleydi. Yine Zinovyev’in deyişiyle “kendiliğinden Menşevik” öğeler, partiye dolmuştu. Bürokratik yozlaşmanın farkına varan Lenin 1922’nin sonlarında ve 1923’ün başlarında Gosplan, Rabkrin, parti bürokrasisi ve Gürcistan olayları konusunda Troçki ile bir işbirliği kurdu. Lenin bu konular üzerine yürüttüğü araştırmaların ardından Stalin ile olan kişisel ilişkilerini kesti. Birkaç sene içerisinde Dördüncü Enternasyonal’ci olacak komünist muhalefet, Lenin’in son dönemde çerçevesini çizdiği politik programı SSCB’de egemen kılmaya çalışıyordu: ülke içerisinde, kulaklar (zengin köylüler) ve NEPmen’ler (yeni doğan üst orta sınıf) derhal ezilecekti, buğday stoklarına el konulacaktı, kent ile köy arasındaki ilişki işçi sınıfı önderliğinde yeniden inşa edilecekti ve hızlı ama programlı bir sanayileşmeye gidilecekti. Ülke dışarısında ise, dünya devrimi programı savunulacaktı.

H2o yayınevi, yukarıda bahsettiğimiz doküman boşluğunun doldurulması yönünde mütevazi bir adım atarak Pierre Merlet’nin “SSCB’de Komünist Muhalefet – Troçkistler” başlıklı kitabını bastığını duyurdu. Devrimi gerçekleştiren Bolşeviklerin fabrikalarda bürokrasiye karşı örmeye çalıştıkları komünist muhalefetin tarihi, Türkçe literatürde hala işlenmesi gereken tarihsel bir boşluk olarak yeni araştırmaları bekliyor. Buna rağmen h2o yayınevinin yeni kitabı, gelecek dönemlerin görevleri ve duvarcı ustalarının inşa perspektifleri noktasında düşünmek isteyenler için verimli bir başlangıç işlevi görecektir.

SSCB’de Komünist Muhalefet, TROÇKİSTLER
Cilt 1 Bolşevik Partisi İçinde Bürokrasiye Karşı Mücadele 1923-1927

Yazan: Pierre Merlet
Çeviren: Elif Hikmet
Yayına Hazırlayan: Özcan Özen
Kapak : Sevil Tarla
ISBN :978-605-4906-16-1
Barkod : 97860549060161
Dizi : Toplumsal Hareketler ve Siyaset