2016 Rio olimpiyatları: Olimpiyat ateşi düştüğü yeri yaktı

2016 Olimpiyatlarının adresi Brezilya, işe bakın ki tarihinin en ağır politik ve ekonomik krizlerinden birini yaşıyordu. Gerçek şu ki, Brezilya olimpiyat oyunlarını düzenleme hakkını elde ettiğinden beri ne bu haberin tadını çıkartabildi ne de oyunlar tamamlandığında umduğu ekonomik girdileri elde etmiş oldu. Anlayacağınız Olimpiyat ateşi düştüğü yeri yakmış oldu.

Oyunlara ev sahipliği yapan Rio de Janeiro kenti 12 milyona ulaşan işsiz sayısıyla tüm ülkede işsizlik rekorunu elinde bulunduruyor. Dahası yıllardır kenti yöneten İşçi Partisi (PT)’de dahil PSDB ve PMDB belediyeleri uygulaya geldikleri neoliberal “kent politikalarıyla” kenti zaten daha olimpiyatlar gelmeden sosyal bir felaketin eşiğine taşımışlardı.

Kamu hizmetlerinin enkaza döndüğü, yolsuzluğun ve mafyalaşmanın gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası haline geldiği Rio de Janeiro, ülkenin suç oranı en yüksek kenti ve tümüyle kenti çevreleyen favelalarla kuşatılmış durumda. Favelalar ülke nüfusunun beşte birine ev sahipliği yapan teneke mahalleler anlamına geliyor.

Rio Olimpiyatları, organizatörleri tarafından ‘zengin ve sofistike’ şekilde tasarlanmış bir organizasyon olarak tanımlansa da bu “temaşaya” ev sahipliği yapan Rio kenti fiilen kamu görevlilerine maaşlarını ödemekten bile aciz durumda.

2013 yılının 10 Haziran gününde, -Gezi isyanının peşi sıra- Brezilya’nın yaklaşık 600 kentinde “artık burası Türkiye” şiarıyla başlayan kitle seferberliklerini hatırlayalım. Yığınlar, o dönemde hem 2014’te Dünya Futbol Kupası’nın ve 2016’da Olimpiyatların Brezilya’da düzenlenmesine ve bu hazırlıklar vesilesiyle kamu kaynaklarının yağmalanmasına isyan etmişlerdi.

Brezilya hükümeti, 12 milyar dolar harcanan Olimpiyatlara değil kamu hizmetlerine daha fazla bütçe ayrılmasını talep eden halk protestolarına karşı milyonlarca dolarlık kitle etkisizleştirici teçhizat satın almayı, özel güvenlik kiralamayı ve “Favela Pasifizasyon Ekipleri” oluşturmayı tercih etti.

Güya uyuşturucu çeteleriyle mücadele etmesi planlanan bu paramiliter guruplar, organizasyon boyunca, Olimpiyat rüzgarını da arkasına alan sermaye politikalarının mağduru halkı pasifize etmeye yöneldi. Sonuçta 100 bini aşkın kişi organizasyon komplekslerine yer açma bahanesiyle yerinden yurdundan edildi.

Güvenlik için 85 bin asker ve polis memurunun görevlendirildiği oyunlarda güvenlik maliyetinin 200 milyon doları bulduğu tahmin ediliyor.

Masrafı halka yükle, kâr şirketlere kalsın…

Brezilya’da olimpiyatlara ayrılan büyük kamu kaynaklarının faturası halka çıkartılmış olsa da umulan kâr oranlarına ulaşılamadı. Dünya düzeyindeki ekonomik ve sosyal sarsıntının etkisi kendisini bu kez oyunların naklen yayın haklarındaki korkunç düşüşlerde gösterdi –TRT’nin bile böylesi bir masrafı üstlenmeye ayak dirediğini hatırlayalım. Rio Olimpiyatları’ndan hemen sonra organizatörler bir milyondan fazla biletin ellerinde kaldığını açıkladılar.

Olimpiyat hazırlıkları esnasında ortaya çıkan yolsuzluk skandalı ülkeyi ekonomik ve siyasi krize sokmuş durumda. Güney Amerika’nın en büyük ekonomisi, kısmen devlete ait petrol şirketindeki skandalın ve yabancı yatırımcıların kaçmasının felç edici etkisi sonucu 1930’dan sonraki en uzun durgunluğunu yaşıyor.

Mayıs ayında Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in görevden azledilmesinin ardından, başkanlık görevine Michel Temer vekalet ediyordu.

Bütün bu skandallar dizisi yetmezmiş gibi 2016 oyunları için yapılan bütün bu yatırım temelde kamusal kaynakların yağmalanması ve Brezilya’nın borç yükünün ağırlaşmasıyla sonuçlanmış oldu. Bütün bu süreçten geriye ülkenin emekçilerine ve yoksullarına hizmet edecek altyapı kaldı mı dersiniz?

Sporcuların çoğu, daha ülkeye vardığında olimpiyat köyündeki bazı dairelerin içinde yaşanmaz bir halde olduğuna tanık oldu ve Avustralya takımı gibi bu durumu protesto etti.

Yetkililer, Rio’da Olimpiyat Köyü inşa etme sorumluluğunu milyarder Carlos Carvalho’nun kontrol ettiği bir şirkete ve yine bir mühendislik ve inşaat şirketi olan Odebrecht’e vermişlerdi. Bu iki şirketin Rio Belediye Başkanı Eduardo Paes’in seçim kampanyalarına cömertçe katkılarda bulunmuş olan şirketler olduğunu biliyor muydunuz? Carvalho’nun Barra çevresindeki bölgede geniş çaplı rant hesapları söz konusu. Nasıl, manzara tanıdık geliyor değil mi?

2016 Rio de Janeiro Olimpiyatları’ndan Brezilya’nın halkına ne mi kaldı? Daha ilk andan moloza dönmüş bir olimpik kent ve devasa bir borç yükü…