Kısa çalışma ödeneği ile ilgili yapılan düzenleme çok yetersiz: Dağ fare doğurdu!

DİSK’in kısa çalışma ödeneği hakkında 25 Mart 2020 tarihinde yayımlanan basın bildirisini paylaşıyoruz.

Kısa çalışma ödeneği ile ilgili yapılan düzenlemeye ilişkin DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun açıklaması:

TBMM’de kabul edilen ve İşsizlik Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapan düzenleme ile kısa çalışma ödeneğine ilişkin koşullarda bazı değişiklikler yapıldı.

30 Haziran 2020’ye kadar geçerli olmak üzere, Covid-19 kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hak etme koşulları, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün çalışanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacak. Başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacak.

Bu düzenleme Covid-19 nedeniyle yaşanan büyük işsizlik ve ücretsiz izin dalgasını önlemede kesinlikle yetersizdir. Son üç yılda 600 gün çalışma koşulunun 450 güne indirilmesi kısa çalışma ödeneğinden yararlanmada ciddi bir genişleme yaratmayacaktır. Bu durum aynı işyerinde farklı çalışma süresine sahip olanların bir bölümünün kısa çalışma ödeneğinden yararlanmasını engelleyecektir. Son üç yılda 450 günden daha kısa çalışması olan yüzbinlerce işçi bu değişiklikten yararlanmayacaktır.

Ayrıca başvuruların 60 gün içinde sonuçlandırılacak olması ciddi bir sorundur. Bu süre oldukça uzundur. Daha hızlı çözümler gerekir. Başvuruların hızla sonuçlandırılması gerekir. Denetimler sonra yapılabilir. Gerçeğe aykırı beyanda bulunanlara ilişkin yaptırımlar artırılabilir ama sürecin bir an önce başlaması gerekir.

Öte yandan işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının değiştirilmemiş olması büyük eksikliktir. Krizi fırsat bilerek işçilerin haklarını yok eden telafi çalışması gibi esnek çalışma biçimlerinin artırılmasını doğru bulmuyoruz.

Ayrıca, asgari ücret desteği adı altında açıklanan değişikliğin yeni bir gelişme olmadığının da altını çizmek gerekiyor. Bu destek işverenlere verilen bir destektir ve yıllardır yapılmaktadır. Asıl olarak işçiyi destekleyecek önlemler gerekmektedir. Örneğin Covid-19 ile mücadele sürecinde asgari ücret üzerindeki vergiler tümüyle kaldırılmalıdır.

Covid-19 ile mücadelede işçilerin hak kayıplarına yol açacak esnek çalışma biçimleri yerine istihdamı ve geliri koruyacak düzenlemelerin yapılması gerekir.

Covid-19’un çalışma hayatına etkileri konusunda önlemler gecikiyor.

Tekrar ediyoruz:

• İşten çıkarmalar Covid-19 süresince yasaklanmalı, işten çıkarmalar ve ücretsiz izinler yerine kısa çalışma ödeneği kullanılmalıdır.
• Covid-19 süresince bütün işçiler süre koşulu aranmaksızın işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmalıdır.
• Acil ve zorunlu mal ve hizmet üretimi dışında bütün işler 15 gün süreyle durdurulmalıdır.
• Zorunlu olarak çalışanların sağlık koşullarının sağlanması bakımından Covid-19 testinin yapılması dahil tüm sağlık önlemleri artırılarak azami düzeye yükseltilmelidir.