Kısa çalışma ödeneği

İş Kanunu’nun 65. maddesine göre, genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltan veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durduran işveren, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumu’na, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirir. Uygunsa işçilere kısa çalışma ödeneği adında ücret verilmeye başlar.

Ödeneğin koşulu, miktarı, süresi, nasıl verileceği

Sigortalıların kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilme koşulları, işsizlik sigortasına hak kazanma koşulunun aynısıdır. Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, (28 Şubat 2009 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ve “ekonomik paket” olarak bilinen kanundan beri) işsizlik ödeneğinin %50 fazlası kadardır; süresi en fazla altı aydır. Ödeneği işçinin kendisine, aylık olarak her ayın sonunda ödenir.

Kısa çalışma ödeneği aldıktan sonra işsizlik sigortasından yararlanmak

Kısa çalışma ödeneği işsizlik ödeneğinden düşülmez. Dolayısıyla işçi sonradan işsiz kalırsa, işsizlik ödeneğinin de tamamını alabilir. Yukarıda bahsettiğimiz 28 Şubat tarihli kanundan önce, alınan ödenekler işçinin hak ettiği işsizlik ödeneğinden düşüyordu.

Sonuç olarak bu düzenleme işçiye ne getiriyor?

İşçi altı ay daha geç işsiz oluyor. Bu süre boyunca çok düşük bir ücretle geçiniyor.

Peki, patronlara ne getiriyor?

1) Patron kısa çalışma ödeneği süresi boyunca işçilere para ödeme yükümlülüğünden kurtuluyor. 2) Sigorta primi ödeme yükümlülüğünden kurtuluyor. 3) Gelir vergisi ödeme yükümlülüğünden kurtuluyor. Yani altı ay boyunca işverenin cebinden beş kuruş para çıkmıyor, tüm primler 37 milyarlık dev İşsizlik Fonu’ndan karşılanıyor. Patronlara yapılan bu kıyak da 28 Şubat tarihli kanunla yasalaştı. Aslında bu ödenek gösterilmeye çalışıldığı gibi işçilere lütfedilmiş bir sadaka değil. İşçi kendi yarattığı fonla, karnını fazladan altı ay doyuruyor. Öbür yanda da patron, her şeyden muaf, krizin bitmesini bekleyip -alınteriyle kazandığı- viskisini yudumluyor…