Mobbing Nedir? Mağdurları Mobbing’ten nasıl kurtulabilir?

Mobbing, iş yerinde çalışanlar veya yöneticiler tarafından sistematik bir biçimde en az altı ay devam eden ve bireyin psikolojisini olumsuz etkileyici yıkıcı davranışların genel adıdır. Diğer bir deyişle, Mobbing (psikolojik yıldırma) işyerinde yaşanan psikolojik şiddet, taciz, baskı anlamına gelmektedir.

Mobbing’in tanımının içinde; işyerinde çalışanların ve/veya işverenlerin belirli bir işçiyle konuşmaması, bu işçinin işveren tarafından ifade edilme fırsatının sınırlanması, azarlanması, aşağılanması, yaptığı her şeyin sürekli eleştirilmesi gibi durumlar bulunuyor.

Söz konusu işçinin diğer işçilerle konuşmasına imkan verilmemesi, diğer çalışanlardan izole edilmesi, çalışanlarca alaya alınması, görevlerinin kısıtlanması, sürekli yeni görevler verilmesi ve işçinin kendi isteğiyle istifaya zorlanması da bu konuya dâhil ediliyor.

Özellikle içinde bulunduğumuz kriz ve işsizlik koşullarında adını sıkça duymaya başladığımız Mobbing sonucu; genellikle mağdurlar kendini işe yaramaz hissederek gönüllü istifa etme yoluna gitmekteler, hatta bu travmalar sonucu psikolojik tedavi gören veya yaşamına son veren mağdurlara da rastlanmaktadır.

Daha çok beyaz yakalılar, ofis çalışanları arasında ve hizmet sektöründe görülen Mobbing, krizin etkisiyle işverence işten çıkarma politikası olarak da kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle tazminatı biriken kıdemli işçilerin bu yolla işten gönüllü istifa etmeleri işverenlerin lehine olmuştur.

Yine işsizlik korkusu ve bu korkunun sınıf bilinci olmayan işçiler arasında uyandırdığı rekabetçi refleksler sonucu, işçiler arasında da birbirlerine karşı Mobbing uygulanmaya başlamış. Birçok çalışan, kendi işini garanti altına alabilmek için meslektaşının ayağını kaydırmak amaçlı Mobbing’i kullanmaktadır.

Dünyada birçok ülkede Mobbing kavramı, yasalarda yerini bulmuş; hatta birkaç ülkede psikolojik yıldırmaya maruz kalan işçinin hakları iş akitlerinde yer almıştır. Ancak Türkiye’de, Mobbing ya da işyerinde psikolojik tacize ilişkin bir mevzuat ya da hüküm bulunmamaktadır. Yasalardaki boşluğa rağmen Türkiye’de de kazanımla sonuçlanıp işvereni tazminata mahkûm ettiren kararlar mevcuttur.

Mobbing mağduru olduğunuzu düşünüyorsanız; dava açtığınızda 4857 sayılı İş Yasası’nın cinsel tacize ilişkin bölümü lehinize olabilir. İş Yasası’nda işçinin onur ve kişilik hakkının korunmasını öngören bir hüküm bulunmamasına rağmen, Medeni Kanun’unun kişiliği koruyan hükümleri ve Borçlar Kanunu’nun işverenin işçiyi koruma borcuna dair özel hükümleri de lehinize kullanılabilir.