Ödlek oyunu

“Her güzel, güzellikten ergeç yoksun kalacak
Kader ya da varlığın bozulması yüzünden”
Sone 18, William Shakespeare

Gattaca filminde bu kare aslında çok uzak bi gelecekte değil, önümüzdeki 10 yıllar içinde gerçekleşecek gibi duruyor. Genlerimiz, doğal süreçlerle evrilmek yerine artık, yapay seçilim hatta gen tedavisi ve değişimi verilen süreçlerle müdahale altında. Bu durum artık bilim kurgu olmaktan çıkmışken bizleri neler bekliyor?

Crispr-cas9 ile artık genlerde istediğimiz değişiklikler yapılabiliyor. Bu teknoloji, DNA’da özel bölgeleri değiştirmek ve kesmek ayrıca onları tedavi etmek için kullanmaya dayanıyor. Şimdiden Çin, hayvanlar üzerinden gen tedavisine başladığını duyurdu. Bu her ne kadar tehlikeli görünse de, insanlığın geleceği için bir umut olabilir mi? Aslında tıp biliminin gelişmesiyle ve yaygın sağlık sisteminin katkısıyla, ortalama insan ömrü son yüzyılda 2 büyük savaş ve onlarca salgın hastalık görmesine rağmen uzadı.

Peki sağlıktaki bu gelişmenin bedeli neydi? Ticarileşen sektör ile birlikte halkın sağlığından daha çok kârlılıklarını düşünen yapılar, şirketler ortaya çıktı. Bu durum göz önüne alındığında aslında genlerin ve gelecek nesillerin de nasıl bir risk altına olduğunu rahatlıkla görebiliyoruz. Mesela Gattaca filmindeki diğer örnekte, iki kardeşten birine gen tedavisi uygulanıp seçkin bir birey olarak iş bulabilirken, diğer kardeş maalesef sıradan bir birey halinde hayatta kalmaya çalışıyordu. Bu iki kardeşin tek ortak noktası “Ödlek Oyunu” adı verilen denizde en uzağa kimin yüzebileceği yarışmasıydı. Fakat tahmin edeceğiniz gibi kimin daha uzağa yüzebileceği önceden belliydi, fakat film bizi burada biraz şaşırtıyor, izlemek isteyenler için merak olsun!

Kader, yani bu yazıda değindiğimiz gen mühendisliği, çok ciddi bir gelecek sunarken aslında az buçuk tehlikelerini de sezebiliyoruz. Bilim kurgu filmlerindeki gibi seçilmişlerin bir düzeni olarak yaşamak kaderimiz değil, ama nasıl? Sadece denetlenebilir sağlık sistemi ile, halk için işçiler için sağlık planlaması ile bu mümkün olabilir, bu sayede sonucu önceden belirli oyunlarda yarışmak zorunda kalmayız.