Ekvador: Emekçi ve yerli halkın kitlesel mücadelesi

CONAIE (Ekvador Yerli Milliyetler Konfederasyonu), öğrenci ve mahalle örgütleri ve Birleşik İşçi Cephesi (FUT), Lasso’nun neoliberal, emperyalizm yanlısı hükümetine, ekonomik ve baskıcı tedbirlerine karşı sokakları ele geçiriyor.

Ayın 13’ü, pazartesi gününden itibaren yol kesme eylemleriyle CONAIE tarafından çağrısı yapılan süresiz grev başladı. Üniversite öğrenci örgütleri Quito’da gösteri yapmak için sokağa çıktılar. Ulusal Eğitimciler Birliği, Halk Cephesi ve Birleşik İşçi Cephesi sonraki günlerde gösteriler yapacaklarını duyurdular. Yaku Pérez liderliğindeki siyasi örgüt Somos Agua (Biz Suyuz) da kitlesel protestoya desteğini ifade etti ve yürüyüşlere katıldı.

Protestoları ateşleyen gerçek, 2019’daki kitlesel yerli isyanında olduğu gibi, akaryakıt fiyatlarındaki %50’den fazla artış oldu. Bir yakıt üreticisi ve ihracatçısı olan Ekvador’da yerel akaryakıt fiyatları IMF’nin emriyle “serbest bırakıldı”. Ülke bir ekonomik kriz yaşıyor. Bunun yanında temel ihtiyaç maddelerinde zam, ormanları ve su kaynaklarını yok eden hafriyatçı madencilik faaliyeti, yoksullukta artış, işsizlik, işgücünün esnekleştirilmesi, kayıtdışılık ve sefalet ücretleri deneyimliyor. Ayrıca ülkede uyuşturucu kaçakçılığını kontrol eden mafyalar arasındaki kriz ve cezaevlerinde yüzlerce ölüme sebebiyet veren şiddet sürüyor.

Banker Lasso’nun neoliberal hükümeti, IMF’nin dış borç ödeme, çokuluslu şirketlerin ve bankacıların kârlarını koruma ve krizi işçilerin üzerine yıkma emirlerine uyuyor. Üstelik, Correo liderliğindeki muhalefet tarafından da desteklenen ve askeri baskıyla ve hatta “terörizm” olarak adlandırılan kitle protestolarını bastırmak için ateşli silah kullanımına izin veren yakın tarihli bir “Şiddetin Meşru Kullanımına İlişkin Kanun” gibi baskıcı önlemleri uyguluyor. İki hafta önce, terörist olmakla suçlanan Guevarist Toprak ve Özgürlük Hareketi üyesi 8 militan tutuklandı. Ve bu pazartesi, ayın 13’ünde, CONAIE’nin üst düzey lideri Leonidas Issa tutuklandı ve “kamu hizmetlerini kesintiye uğratmaktan” yargılandı. 20 öğrenci ve köylü de protestolarda tutuklananlar arasında.

Yürüyüşlerde ve yol kesme eylemlerinde akaryakıt fiyatlarının düşmesi talep ediliyor. Eylemlerde aynı zamanda şu talepler öne çıkıyor: Orantısız bir şekilde artan ve spekülatörlerin etkin kontrolünde olan gıda fiyatlarının düşürülmesi; doğayı yok eden madencilik faaliyetlerinin ve özelleştirmelein durdurulması; ailelerin borçları için mali sistemde 1 yıllık moratoryum ilan edilmesi; çiftlik ürünlerinde uygun fiyatlar; istihdamın artırılması ve işçi haklarının iyileştirilmesi; yerlilerin topraklarında ve su kaynaklarında madenciliğe son verilmesi; stratejik sektörlerin özelleştirilmesinin durdurulması; sağlık ve eğitim için acil bütçe artışı; kamu üniversitelerine serbest giriş hakkı; daha fazla borçlanmanın ve dış borç ödemelerinin durdurulması. Bunun yanında mücadele, baskıcı yasalara karşı ve mahkûmlara özgürlük talebiyle de veriliyor. Eylemlerde “Hepsi gitsin!” ve “Lasso defol” sloganları atılıyor.

Kazanmak ve gerçek bir değişim sağlamak için, emekçi halkın bu güçlü seferberliğini birleştirmek ve koordine etmek gerekiyor. Aynı zamanda mücadele içindeki örgütlerin birliğini sağlamak ve işçilerin, emekçilerin, yerlilerin ve öğrencilerin taleplerini ortaklaştıracak bir program geliştirmek ve bu programın gerçekleşmesini mümkün kılacak bir ekonomik planın hazırlanması büyük bir aciliyet taşıyor. Bu anlamda Ekvador, yerli, halk ve işçi örgütlerinin temsilcilerinden oluşan Halkların Ulusal Meclisi gibi önemli bir geleneğe sahip. Bu meclis 2005 ve 2019’daki politik kriz dönemlerinde bir araya gelmişti. CONAIE’nin, FUT’un ve mücadele içindeki diğer örgütlerin liderlerinden bu birliğin ve Halkların Ulusal Meclisi’nin toplanmasını sağlamak talebini tabandan yükseltmek gerekiyor. Çünkü ancak bu şekilde Lasso hükümetini ve IMF’yi gönderecek ve Ekvador’un emekçi halk tarafından yönetilmesini sağlayacak bir program gerçeklik kazanabilir.