Brezilya: Lula’nın adaylığına veya PSOL’a destek yok

2021’de “Kahrolsun Bolsonaro!” sloganı etrafında kenetlenen ulusal seferberlik süreci, özellikle başta CUT (Birleşik İşçi Merkezi) ve CTB (Brezilya İşçi Merkezi) olmak üzere sendikal yapılar tarafından ve aynı zamanda da işçi sınıfı ile toplumsal hareketlerin başlıca önderliğini oluşturan PT (İşçi Partisi) ve PCdoB (Brezilya Komünist Partisi) ile PSOL’un (Sosyalizm ve Özgürlük Partisi) çoğunluk eğilimi tarafından parça parça edilip dağıtılmıştı. Seferberliğin dağıtılması, Ekim 2022’de cumhurbaşkanı, valiler ve milletvekillerinin seçileceği genel seçimlerin işaret edilmesiyle gerçekleştirildi; buna, Bolsonaro’yu yenmenin ve “faşizmin ilerleyişini durdurmanın tek olası yolunun” PT’den Lula’ya oy vermek ve onu başkan yapmak olduğunu iddia eden söylem eşlik etti.

Bu söylem, artmayı sürdürerek yüzde 10 seviyesine gelmiş bir enflasyona, sefalet ücretlerine ve 12 milyon işsize sahip bir ülkenin derin krizi karşısında önemli değişikliklere dair hatalı yanılsamalar yaratarak işçi sınıfına empoze edilmekte. Bu yüzden yalıtılmış bir şekilde de olsa mücadeleler devam ediyor. Lula ve PT, burjuvazinin partileriyle ittifaklar kuruyor ve şu an için en olası aday olan Geraldo Alckmin’i başkan yardımcısı olarak öne sürüyorlar. Alckmin, yıllarca Fernando Henrique Cardoso önderliğinde ülkeyi yöneten ve São Paulo burjuvazisinin önemli bir temsilcisi olan Brezilya Sosyal Demokrasi Partisi’ne (PSDB) bağlıydı. Özelleştirme planlarını uygulamaya koyduğu ve grevleri ve toprak işgallerini sert bir şekilde bastırdığı iki görev döneminde zaten São Paulo’nun valisiydi. 2006 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de Lula’nın rakibiydi. Bu yılın mart ayında, Lula’nın, diğer partilerle (PSD, MDB) birlikte kendisinden destek istediği bir burjuva partisi olan Brezilya Sosyalist Partisi’ne (PSB) katıldı.

Bu arka plana karşı, sol partilerin alması gereken duruş üzerine çeşitli tartışmalar yapılmaya başlandı. Tartışmaya katılan taraflardan birisi de PSOL önderliğinin çoğunluğunu oluşturan “Bütün Mücadelelerin PSOL’u” isimli gruptu. Bu grup şu eğilimlerden oluşuyor: Primavera, Revolução solidária de Guilherme Boulos, Semilla, Resistencia (PSTU’dan kopmuş olan bir yapı), Insurgência ve Subverta (halihazırda Birleşik Sekreterlik ile bağlantılı Mandelist bir grup). Bu sektör Lula ve PT ile bir araya geldi, Lula’nın adaylığına destek vereceklerinin sinyalini verdi ve Alckmin’in hiçbir koşulda kabul etmeyeceği bir asgari program sundu. Böylece PSOL, sınıf uzlaşmacı bir projeye teslim olmaya doğru ilerlediği istikametini sürdürmekte.

Bu yol, Rede partisiyle (Itaú bankasının varisi Neca Setubal gibi bankacılar tarafından yönetilen bir burjuva partisi) bir federasyon inşa etmeye yönelik politikalarında da somutlaşmaktadır. Federasyonlar, seçim mahkemesi tarafından yakın zamanda onaylanan yeni bir koalisyon biçimi. Federasyonların tek amacı, kendilerini oluşturan partilerin oylarının ve yasama görevlerinin toplamının, bu partilerin, devletin kendilerine yaptığı ekonomik yardımları kaybetmemelerini sağlayacak sayıya ulaşmasını sağlamak. Bu federasyonlar, tek bir programa ve tüzüğe dayalı bir ittifakı zorunlu kılıyor; bu da partileri, sonunda onların birleşeceği öngörüsüyle, dört yıl boyunca ortak bir parlamenter ve siyasi pozisyonda bulunmaya mecbur kılıyor.

PSOL içindeki Sosyalist İşçi Akımı (CST), bu sınıf uzlaşmacı politikalara karşı çıkmak için siyasi bloklar oluşturuyor. İlk etapta CST, Lula’yı veya PT’nin burjuva ittifakını desteklememeye karar verdi. Partimiz CST, diğer gruplardan MES (Sol Sosyalist Hareket), APS (Halkçı Sosyalist Eylem), Comuna (Komün) ve Fortalecer (São Paulo Ulusal Üniversitesi’nden profesörlerin de aralarında olduğu bir grup entelektüel) ile birlikte PSOL’un kendi başkan adayını öne sürmesi ve şu anda ulusal milletvekilliği yapan Glauber Braga’nın başkanlık için önaday olarak desteklenmesi gerektiğini savundu. Bu blok, son PSOL Kongresi’nde yüzde 44 oranında destek kazanmıştı.

Ne var ki bu blok, Rede ile bir federasyon kurulmasına dair bir tartışma başlatmayı reddetti. CST bu öneriye açıkça karşı. PSOL ise bunu onaylama eğiliminde. Milletvekili Luciana Genro’nun da bir parçası olduğu, Birleşik Sekreterlik bağlantılı MES, bu yüzde 44’lük blok içindeki en büyük akım olarak, PSOL çoğunluğunun Rede ile federasyon kurma önerisini desteklemeye hazır. Mücadele devam ediyor ve PSOL’un militan tabanı içindeki, onun önderliği tarafından seçilen yönü kabul etmeyen sektörlerle bağlantı kurmaya çalışıyoruz. Partinin sınıf bağımsızlığı yönünde hareket etmesi için çalışıyoruz. PT’den ayrıldıktan sonraki ilk etapta PSOL’un kurulmasının temel sebebi de budur çünkü Lula hükümeti ve PT, 2003’te emeklilik reformu lehinde oy verilmesini emretti ancak yoldaşımız Babá (o sırada ulusal milletvekiliydi), bu yönde oy kullanmayı reddettiği için PT’den ihraç edildi. Yoldaş Babá, daha sonra PSOL’un kurucularından biri oldu.