Patronlar maliyet olarak görüyor; alınmayan önlemler işçileri öldürüyor!

Her geçen gün yeni iş cinayetleriyle uyanıyoruz. AKP’nin iktidar olduğu süreçte işçi ölümleri katlanarak artmaya devam etti ve etmeyi sürdürecek gibi görünüyor. Sermayenin çıkarları doğrultusunda alınan bütün kararlar işçilerin ölümlerinin onlar nezdinde değersizliğini ortaya koyuyor.

Sistemin çalışmaya mahkûm ettiği çocuk işçiler de bu ölümlerden azade kalamıyorlar. Staj adı altında uygulanan sömürü, çocukların çok düşük ücretlerle çalıştırılmasına neden oluyor. Birçok okulun doğrudan bu düzenin içerisinde yer alan fabrikalara dönüştürüldüğünü gözlerimizle gördük. Özellikle meslek liselerinin binalarında bazı katlar atölyeye çevrilip döner sermayeye kazanç olarak işletilmekte.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2023 iş cinayetleri raporunu geçtiğimiz günlerde açıkladı. Bu rapora göre 2023’te 1932 çalışan iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Yani günde 5’ten fazla çalışan öldürüldü. Bu ölümlerin istatistiklerine bakıldığında inşaat, taşıma ve tarım sektörleri ölümlerin yarısını oluşturan sektörler olmuşlar. 2023 yılında hayatını kaybeden işçilerin yüzde 97’si sendikasız çalışmaktaymış. Bu ölümlerin içerisinde azımsanmayacak kadar göçmen işçi de bulunmakta. Göçmen işçiler kayıtsız, sigortasız, güvencesiz bir şekilde köle gibi çalıştırılmaktalar.

Güvenliksiz ve güvencesiz çalıştırılan işçilerin bazıları ölümlerinden sonra bile rahat bırakılmıyorlar. Örneğin Kasım 2023 yılında Zonguldak’ta kaçak bir madende çalıştırılan göçmen işçi, çalışırken öldükten sonra cesedi yakılmış ve ormanlık bir alana atılmıştı. Veya yine yakın tarihlerde Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlu bir motokuryeyi öldürmüş, sonrasında 27.300 TL ödeyerek cezasız bir şekilde hayatına devam edebilmişti. Cinayetlere karşı cezasızlıklar da aynı oranda devam ediyor. 2024 yılında da işçi ölümleri durmaksızın sürüyor. Metal sektöründe çalışan 14 yaşındaki Arda Tonbul, ocak ayında kafası sac döküm makinesine sıkışarak hayatını kaybetti. Örnekler o kadar fazla ki yazmakla bitmez.

İşçilerin çalışma alanlarında güvenliğinin alınması patronlar açısından maliyetten başka bir şey değil. Güvenlik için harcanacak para ve kaybedilecek zaman, patronlar için işçi hayatından daha kıymetlidir. İşçilerin ölümlerinden sonra cenazelerinin olduğu yere birkaç parça eşya bırakılarak güvenlik önlemlerinin alındığı yalanı gösterilmeye çalışılmakta, bunun fazlaca somut örneğini gördük. Örneğin inşaattan düşerek hayatını kaybeden işçinin yanına baret bırakılıyor.

İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin işçilerin denetiminde alınabilmesi için tüm emek örgütlerinin seferber olması gerekmektedir.