Kenya: IMF’ye ödeme yapmak için hazırlanan mali reforma büyük tepki

IMF yıllardır Kenya’yı rehin almış durumda. Parlamento, William Ruto hükümetinin IMF’ye olan dış borç vadelerini ödemek için gıda ve yakıt üzerindeki vergileri artırmayı amaçladığı mali bütçeyi onayladı. Binlerce kişi bu bütçeye karşı çıkmak üzere sokaklara döküldü. Polis eylemleri bastırmak için yaptığı saldırıda 17 protestocuyu öldürdü, Ruto askeri müdahaleyi başlatmak üzere 600 polisi Haiti’ye gönderdi. Kahrolsun Ruto’nun ve IMF’nin bütçesi! Baskıcı politikalara son! Kenya polisi Haiti’den dışarı!

Kenya’nın 54 milyonu aşkın nüfusunun 31 milyonu yoksulluk içinde yaşamakta ve nüfusun %73’ü ciddi geçim sıkıntısı çekmekte ya da ay sonunu getirememektedir. Bu bağlamda, vergi artışları yoluyla temel ihtiyaç maddelerine yapılacak bir zam, Kenyalı işçileri açlık ve yoksulluğa daha da itecektir.

Ruto hükümeti göreve geldikten kısa bir süre sonra Eylül 2022’de un ve yakıt yardımlarını iptal ederek güçlü kemer sıkma önlemlerini uygulamaya koymuştu. Temmuz 2023’te konutlara %1,5 vergi uygulamasını devreye soktu ve akaryakıttaki KDV’yi iki katına çıkararak %8’den %16’ya yükseltti. 2023 sonunda bir litre süper benzinin fiyatı 212,36 şiline (1,6 USD) ulaşmıştı. Yüksek fiyatlar haneleri boğarken gazyağı kullanımı %39 düştü. Bu durum karşısında Temmuz 2023’te hayat pahalılığındaki artışa karşı büyük eylemler gelişti. Hükümetin politikası eylemleri acımasızca bastırmak oldu, yüzlerce insan tutuklandı ve onlarca insan, polis gücüne verilen dokunulmazlıkla, öldürüldü. İşler değişmedi, Ruto politikasını sürdürüyor ve mali reformlarla IMF’ye ödeme yapma görevine geri döndü. Bu arada, vergi kaçıran ve son zamanlarda hükümetten muazzam vergi avantajları elde eden büyük patronların cezasız kalması karşısında öfke büyüyor.

William Ruto: Emperyalizmin ve IMF’nin “süs köpeği”

Hükümet dış borç faizlerini ödemek için elini yoksul emekçilerin cebine atıyor, üzerine daha fazla dış borç istiyor. Kenya, temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarını artırırken, Mayıs ayı sonunda aldığı 1,2 milyar dolarlık Dünya Bankası kredisinin gelirlerinin bir kısmını kullanarak 2014 Eurobond’unun 560 milyon dolarlık (72 milyar şilin) kısmını tasfiye etti. Bu kısır ve yağmacı döngü, sorunu çözmek bir yana daha da kötüleştiriyor. Nation Africa köşe yazarı Macharia Gaitho 3 Haziran’da durumu şöyle özetledi: “Görünen o ki, Ulusal Hazine ve Merkez Bankası’ndaki mandarinlerimiz Bretton Woods kurumlarının süs köpekleri gibi, bir başka tartışmalı ve tamamen sakıncalı finans paketinın temel unsurlarını oluşturan talepleri kopyalayıp yapıştırıyorlar.”

Halkın vergi paketine karşı isyanı

Tüm bu politikalar onlar için yeterli olmadığından, parlamento 25 Haziran Perşembe günü 195 lehte, 106 aleyhte ve üç boş oyla 2024/25 bütçesini onayladı. Bütçenin tek amacı 2.7 milyar dolar daha toplamak ve böylece Kenya’nın GSYİH’sinin %68’ine tekabül eden 3.5 milyar dolar tutarındaki dış borç vadelerinin geri kalanını ödemek.

Sunulan tasarıda banka havaleleri ve cep telefonu ödemelerinden alınan vergilerin %5, ekmekten alınan verginin %16 ve bitkisel yağdan alınan verginin %25 artırılması, ulusal sağlık sigortasına kayıtlı maaşlı işçilerden %2,75 ek ücret alınması ve taşıtlardan yıllık %2,5 vergi alınması öngörülüyordu. Eylemlerin büyümesiyle birlikte 18 Salı günü hükümet ekmek ve bankacılık işlemleri gibi bazı kalemleri bütçe taslağından geri çekti. Ancak iş işten geçmişti. Başkent Nairobi’deki eylemler durmadı ve hükümetlerin ve büyük kapitalistlerin kışkırttığı krizin bedelini artık ödemek istemeyen gençlerin tüm öfkesini ve radikalizmini göstermek için paketin onaylandığı gün parlamentoya ulaştı.

Parlamentonun yakınına polis tarafından kuşatılmış büyük bir hareketlilik geldi. “Parlamentoya ulaşmak ve onu işgal etmek için başka yollar kullanacağız”, “Değiştirmeyin, reddedin! Ruto gitmeli!” sloganlarıyla seferber olan gençler, milletvekillerinden tasarıyı reddetmelerini talep etti. Binlerce genç, polisin saldırısıyla karşı karşıya kaldı ve bazıları öfke ve hoşnutsuzluklarını dizginlemeden ifade ederek parlamentoya girmeyi başardı, ancak tasarının onaylanmasını engelleyemediler. Polis saldırısı çok şiddetliydi. Bazı örgütler polis saldırısı sonucunda 17 kişinin öldüğünü, 86 kişinin yaralandığını ve 52 kişinin tutuklandığını açıkladı.

Başkan William Ruto, televizyonda yayınlanan bir mesajında, hukukun üstünlüğüne ve kurumlarına yönelik benzeri görülmemiş bir saldırıya karşı demokrasiyi savunma iddiasıyla polis saldırısını savundu ve “ne pahasına olursa olsun” seferberliği bastırmak için Nairobi’ye askeri müdahale emri verdi.

Eylemler ilk zaferlerini kazandı: Eylemlerden etkilenen Ruto hükümeti 2024/25 bütçesini geri çekti ve Malindi Yüksek Mahkemesi polisin gaz, kurşun ve kaba kuvvet kullanmasını geçici olarak yasakladı. Polis baskısına ve hükümetin şimdi müzakereci bir süreç çağrısında bulunan düzenlemesine karşı eylemler devam ediyor.

Kenya askerleri Haiti’den dışarı! Emperyalist müdahaleye hayır!

Emperyalizmin emriyle 17 göstericiyi katleden ve Nairobi’yi asker postallarıyla kaplayan hükümet, cezalandırılan Karayip ülkesine yeni bir askeri müdahalede bulunmak üzere Haiti’ye polis birlikleri göndermeye başladı. Yeni askeri müdahale, ülkenin silahlı suçluların ve mafyanın elinde gangsterleşmesini kontrol edemeyen Ariel Henry’nin fiili hükümetinin başarısızlığının ardından geldi. Henry’nin ayrılmasından sonra burjuva partileri PHTK ve Lavalas tarafından oluşturulan yeni Başkanlık Konseyi, Karayip Ortak Pazarı (CARICOM), Birleşmiş Milletler, ABD ve Fransız emperyalizmi ile birlikte Kenya ve diğer Afrika ülkeleri tarafından MINUSTAH’ı bu kez Kanada ve Brezilya olmadan tekrarlamak üzere gönderilen askeri birlikleri finanse edecektir. Bu politikanın amacı adanın sorunlarını çözmek değil, kontrolü kapitalistlere geri verecek olan sömürgeci askeri müdahaleyi sürdürmek ve böylece emperyalizmin ve çokuluslu şirketlerin hizmetinde adanın yağmalanmasını ve karlarını korumaktır. Dominik Cumhuriyeti İşçileri Sosyalist Hareketi ve Haiti MST-Rozo’dan yoldaşlarla birlikte kınadığımız gibi, Joe Biden hükümetinin Haiti’de teşvik ettiği emperyalist militarizasyonu reddediyor ve Kenya’da harekete geçen savaşçıları, suçlu Başkan Ruto’nun Haiti’ye gönderdiği tüm polis birliklerinin derhal geri çekilmesini birlikte talep etmeye çağırıyoruz. Kenya askerleri Haiti’den dışarı! ABD emperyalizmi ve IMF Kenya’dan defol! Emperyalizmin ve hükümetlerin açlık ve baskı planlarına karşı halkların mücadelelerinin birliği için!

Kenya’nın emekçi halkıyla dayanışma! Krizin bedelini kapitalistler ödesin!

İşçilerin Uluslararası Birliği (İUB-DE) olarak, hükümetlerine ve IMF’nin açlık politikalarına meşru bir şekilde karşı çıkan Kenya emekçi halkını destekliyoruz. Dünya halklarını, öldürülen protestocular için adalet ve failleriyle birlikte azmettiricilerinin de derhal cezalandırılmasını talep ederken, baskı ve militarizasyonu reddetmeye çağırıyoruz. Yaşasın Kenya emekçi halkının mücadelesi! Kahrolsun Ruto’nun ve IMF’nin bütçesi! Bu kadar baskı yeter! Ölenler için adalet ve suçlular için ceza!

İşçilerin Uluslararası Birliği – Dördüncü Enternasyonal (İUB-DE)

28 Haziran 2024