Yeni yılda emekli ve memura sefalet ücretleri reva görülüyor

15,4 milyon emekli ile 4 milyon memur yeni yıla girerken zamlı ücret veya maaşlarını almayı sabırsızlıkla bekliyor. Eylül ayında yapılan 2 yıllık toplu iş sözleşmesiyle memur ve memur emeklilerinin zamları belirlenmişti. Yaklaşık 4 milyon memur ile 2,8 milyon memur emeklisi, yüzde 15’lik zamma ek olarak 2023 yılı ikinci yarısı enflasyon farkının eklenmesiyle toplam yüzde 49,5 zam alacak. Nitekim 27 Aralık’ta asgari ücret yüzde 49 zamla 17 bin 2 lira olarak açıklandı.

Emeklilerin büyük bölümüne gelince, 2023 Aralık ayı enflasyonunun yüzde 3,07 olarak gerçekleşmesi beklendiği için, 10,4 milyon SSK ve 2,5 milyon BAĞ-KUR emeklisi, 2024’ün ilk altı ayı için en az yüzde 37,6 oranında zam alacak. En az diyoruz, çünkü artan tepkiler üzerine hükümetin emekli maaşlarına yapılacak zammı, asgari ücret artışına paralel olarak yüzde 50’ye tamamlayacağı kulislerde konuşuluyor.

İlk bakışta hoş gelen oranların karşılığı düşünüldüğünde, milyonlarca memur ve emekli için ortaya hiç de parlak bir manzara çıkmıyor. En düşük emekli maaşı ilk altı ayda sadece 10-11 bin lira civarında olacak ve asgari ücretin 6-7 bin lira altında kalacak. Üstelik 2023 Mayıs ayında hükümet, seyyanen zam oyunuyla cüzi bir zam yapmış ve olağan zam dönemi olan temmuz ayında ise seyyanen zammı da dahil ederek neredeyse hiçbir zam yapmamıştı. Böylece yüksek enflasyon koşullarında emekliye 7 bin 500 liralık gülünç bir maaş reva görülmüştü.

Bu dönem yapılacak zam da geçmiş yıllarda yapılan düşük zamlar nedeniyle emeklinin içinde bulunduğu sefalet koşullarını ortadan kaldırmayacak. Son 20 yılda emekli, asgari ücret karşısında büyük bir kayba uğradı. 20 yıl önce emekli maaşları asgari ücretten yüzde 47 fazla iken, bugün yaklaşık yüzde 35 eksik durumda. Açlık sınırının yaklaşık 14 bin lira, yoksulluk sınırının ise 45 bin lira olduğu bir ülkede, emekliye lütuf olarak sunulan zamlar tam anlamıyla gülünç düzeyde.

Üstelik hükümet, özellikle yerel seçimlerden sonra kapsamlı kemer sıkma politikalarıyla ekonomik krizin faturasını emekçilere çıkarmaya hazırlanıyor. Emekçileri bölmek için, dönem dönem bir kesime görece daha yüksek bir zam yaparken, açığını bir başka kesim üzerinden telafi ediyor. Örneğin, emeklilere lütuf olarak yüzde 50 zam açıklamasına hazırlanılırken, asgari ücrete yılda iki kez yerine artık bir kez zam yapılacağı açıklandı. Böylece, emekli maaşları ile asgari ücret arasındaki fark azalacak olsa da, bu durum daha ziyade emekliler ile asgari ücretlileri yoksullukta buluşturmak anlamına gelecek.

Tüm maaşlar insanca yaşam düzeyine yükseltilmeli! En düşük emekli maaşı asgari ücret düzeyine çekilmeli! Bu talepleri hayata geçirmek için tüm işçi, memur ve emekli örgütlerinin ortak bir mücadele seferberliği başlatması hayati öneme sahip.