Teori ve Polemik

6 sene, 5 kıta, 77 ülke ve 73 milyon ölü… Kapitalizm, 20. yüzyılın ikinci yarısı henüz gelmeden, ilk emperyalist paylaşım savaşından yalnızca 25 sene sonra, ikinci bir kanlı paylaşım…

Söze şöyle başlayalım: Ulaşım temel bir haktır ve olması gereken, devletin bu hizmeti bizlere uygar bir biçimde sunmasıdır. Ve bu sadece çift şeritli yol veya her şehre havaalanından ibaret…

Tayyip Erdoğan, ölümünün 100. yıl dönümünde II. Abdülhamid’i anma toplantısında, onlarca yıllık kanlı bir istibdat döneminden sonra Jön Türk devrimiyle tahtından indirilen despot sultanı…

“Güneş kaybolurken ne güzel bir hayale dalıyor insan!” Faust, Johann Wolfgang von Goethe. Yeni yüzyılın çılgın çocuğu, insanların umudu, devletlerin, kurumların önüne geçerek, insanlığı…

Bundan 39 yıl önce, 1979 yılının Şubat ayında İran’daki seferberlikler giderek yükseliyor, Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin tesis ettiği Tek Adam Rejimi’ni temellerinden sarsıyordu. Zengin…

Yaşam, sosyalist hareket için bazı kuramsal sorunları kendiliğinden biçimde çözüyor veya sonuca bağlıyor. Bunu görebilmek için sınıf mücadelesinin farklı kesimlerinin tutumlarına, sözlerine…

Arap Ortadoğusu ve özellikle de Suriye konusunda ağzını açan “uzmanların” çok büyük bir bölümü açısından sorun (neredeyse) tek başına jeopolitiktir! Üstelik aynı durum dünya solunun büyük…

Metal işkolunda gündeme gelen toplu iş sözleşmesi son birkaç aydır masada ve sendikalar ile işveren örgütleri arasında madde madde süren bir tartışma da hala devam etmekte. 2015 Metal…

1926 yılının son gecesi  Avusturyalı gazeteci Joseph Roth, Frankfurter Zeitung gazetesinin muhabiri olarak Moskova’da bir otel odasında bulunmaktadır. Yazar o yılbaşı gecesi Bolşevik…

1917 Ekim devriminin 100. yılı nedeniyle düzenlenen etkinlikler ve yapılan tartışmalar son günlerde sol çevrelerin gündemini oluşturdu. Biz de katıldık bu anmalara. Amacımız işçilere,…

İşçilerin Uluslararası Birliği-Dördüncü Enternasyonal Yürütme Komitesi üyesi Miguel Sorans'ın  1917 Ekim devriminin 100. yılı dolayısıyla kaleme aldığı yazısını okuyucularımızla…

Türkiye Marksizminin tarihsel olarak tartıştığı belli başlı gündemlere göz attığımızda, istisnasız bir biçimde daima eksik bırakılmış olan bir alan, bütün heybetiyle karşımıza çıkar:…

Her ne kadar birçokları tarafından salt nostaljik bir gerilla figürü olarak anılsa da, Ernesto Che Guevara’nın kendi hayatının ve savaşının iskeletini belirlemiş olan ciddi bir…

Bu yazı, yakında 79 yaşına girecek olan ve 3 Eylül 1938’de, hem Nazi istihbarat servisinin hem de Stalin’in GPU’sunun katletme ve tutuklama tehditleri altında, Paris’in kenar bir işçi…

1.) Castro-Chavizm şeklinde ifade edilebilecek olan antikomünist politik akım, 21. yüzyılda Marksizm'in içerisinde yer aldığı iddiasıyla hareket ettiği için, Kautskycilik ile Menşevizme…

Dünya solu içerisinde Chavizme dönük olarak temelde iki farklı tutum alındı. Bir siyasal kamp, Chavez’in “21. yüzyıl sosyalizmi” adı altında gerçekleştirdiklerini ve daha da önemlisi politik…

Sosyalist Düşünce Dergisi Mesafe‘nin 13. sayısı, Bonapartizm ve Türkiye dosya başlığıyla çıkmış bulunuyor. 13. sayının sunuş yazısı şu şekilde: Türkiye'de rejim değişikliği…

1.) Başkanlık gündemi, 1908 devriminin yarım kalan görevleri ile 2008 ekonomik krizinin yıkıcı etkilerinin sentezlenmesinin doğrudan bir sonucudur.

1.) “İslamcı burjuvazi” var mıdır ya da bir sınıfın içerisindeki karşılıklı ilişkiler nasıl kategorize edilmelidir? “Yandaş sermaye” tanımı, siyasal iktidara “yandaş” olmayan bir sermaye…

Thermidor, köken itibariyle Yunanca bir kelime olsa da, bugünkü siyasal içeriğine Fransız Devrimi sırasında Robespierre’in devrimci diktatörlüğüne son vermek için birleşip iktidarı ele…

Bu yazı İşçilerin Uluslararası Birliği – Dördüncü Enternasyonal (UIT-CI)’in Arjantin seksiyonu Sosyalist Sol’un yayın organı Sosyalist’in 338. sayısında yayımlanmıştır. Moreno’nun ölümünün…

Fidel Castro, Albay Batista’nın kapitalizmini nasıl restore etti? “Fidel'i sınıfının üstünde tutan olağanüstü parlaklığı kişilik özellikleri ile vurgulanmış olsa bile, ben onu her zaman sol…

Poulantzas ve Miliband arasında, 1970'li yıllarda New Left Review sayfalarında Marksist devlet kuramı bağlamında yaşanan tartışma, bu dönemde olağanüstü bir ilgi uyandırmış…

15 Temmuz darbe girişimi, ardında birçok soru bırakarak (şimdilik!) yenildi. Türk rejimi üzerinde yaşanan bu egemenlik savaşı, büyük sermayenin rolü, politik tutumu, geleceğe dönük programı…

Katledilişinin 76. yıldönümünde Bolşevik önder ve teorisyen Lev Troçki yine saldırıların ve iftiraların hedefinde. Neredeyse bir asır önce öldürülen bir devrimcinin mirası üzerine yaşanan bu…

Bu metin, Nahuel Moreno (1924-1987) ile 1985 yılının Ağustos ayında gerçekleştirilmiş söyleşinin kısa bir bölümüdür. Nahuel Moreno İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Dördüncü Enternasyonal'in…

NATO’nun en büyük ordularından biri olan TSK içerisindeki %1,5’lik bir kesimin, azınlıkta kalmış görünümü vermesine rağmen, ABD kaynaklı uluslararası istihbarat servislerinin (en azından…

Türkiye’deki yönetim krizinin bütün çelişkilerini kendi kişiliğinde kristalize etmeyi başarmış olan Erdoğan için yeni tarzda bir Bonapartist rejimin inşası, özellikle de15 Temmuz’un…

108 yıl önce bu ay İkinci Meşrutiyet ilan edildi. 23 Temmuz 1908 devrimi, bu memleketin gördüğü ilk burjuva devrimidir. Büyük umutlarla başlayıp kısa sayılabilecek bir sürede büyük bir hayal…

ABD'de ırk ayrımcılığının bir kez daha görmezden gelinemeyecek derecede su yüzüne çıktığı bir dönemde, siyahi Marksist örgüt Kara Panterler'in aşağıdaki metnini Eren Koçer, okuyucularımız…

Vasıf Öngören’in yazdığı Zengin Mutfağı isimli tiyatro oyununun aynı isimli filmini izlemeyeniniz var mıdır bilmem, ama filmin giriş sahnesi ve verdiği mesaj belki de tüm filme bedeldir.…

"'Biliyorum, sizin kitaplarınızda böyle yaşanmaz diyor; böyle yaşanmayacağına göre de, hayata yeni bir düzen vermek gerekir, diyor. Madem öyle, madem şimdiki düzende yaşanmaz diye…

Sırp kökenli elektrofizik uzmanı Nikola Tesla'nın dehası üzerine son zamanlarda sıkça yazılıp çizildi. Denebilir ki bu deha hayatı boyunca çok az huzur bulabildi, yaşadığı yerlerden…

Okurlarımızla paylaştığımız bu metin, Dördüncü Enternasyonal'in başlıca önderlerinden Arjantinli devrimci Nahuel Moreno'nun (1924-1987) büyük önem atfettiği bir konuyla "Partinin…

Bu yazı, AKP'nin birinci çıksa da yüzde 39 oy alarak epeyce aşağılara düştüğü 2009 yerel seçimlerinin ardından yazıldı. Konu, sosyalist solun durumuydu. Mevzu yine aynı! Yeni umutların, şu…

Kapitalist toplum, sermayenin ekonomik alandan başlayarak siyasal, kültürel, yaşamsal her alt parça üzerindeki tahakkümüne dayanır. Burjuvazinin hegemonyası, her şeyden önce sınıf karakteri…

Bu metin Lev Troçki tarafından 29 Mayıs 1923 tarihinde, Kiev'li yoldaşlara bir mektup olarak kaleme alınmıştır. 31 Mayıs 1923'de Bolşevik Parti resmi yayın organı Pravda'da yayınlanmıştır.

Doğu ve Batı Berlin'i birbirinden ayıran duvarın çöküşü, hiç kuşku yok ki, 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'da kurulmuş olan düzenin de yerle bir olması anlamına geldi. Yirminci yüzyılın…

Sosyalist Düşünce Dergisi Mesafe'nin 11. sayısı, İşçilerin Uluslararası Birliği - Dördüncü Enternasyonal (UIT-CI)'in Ağustos'ta gerçekleşen Birleşme Kongresi dosyasıyla çıkmış bulunuyor. 11.…

Şimdilerde sadece büyük depremleri, volkan patlamaları, ekonomik ve de İslami halleriyle bildiğimiz Endonezya, bir zamanlar dev gibi komünist partisiyle ünlüydü. Dünyanın Çin ve Sovyetler…

"İç savaş rejimine doğru!" adlı yazıda Gezi'nin, Cumhurbaşkanı'nın (o zaman başbakandı) talihinin dönüm noktası olduğunu; "artık her şeyi denetlediğini, belki de sonsuz ve sorunsuz…

Bir gerilim hikâyesi: Bedene üflenen ruh! İşte bir 12 Eylül daha. Ağzımdan yel alsın, yani yıldönümü manasında! Merak etmeyin, amacım kabak tadı vermek değil. Benim derdim, detaylarını…

Önceki iki yazıda, Mısır'dan yola çıkarak Arap dünyasının halk ayaklanmalarında hâkim olan Asker-İhvan-Devrimci Güçler üçgenini ele almıştım. Siyonist İsrail apartheid rejiminin Filistin…

1970 Haziranı'ydı; okul kapanmış, yaz tatili başlamıştı. Orada burada avarelik yapıp denize giriyor ve sabahtan akşama kadar top oynuyorduk. Bir gün yine daha 'karga bokunu yemeden'…

15-16 Haziran 1970'te, Türkiye işçi sınıfının birleşik, kitlesel, militan karakteri ve politik sonuçlarıyla en etkili direnişi yaşandı. 15 Haziran'da 75 bin, 16 Haziran'da 150 binin üzerinde…

Toplumsal üretim süreçleri, özlerine bakıldığında, birçok olgunun yanı sıra, tabiatın düşman kuvvetleriyle girilen mücadelenin de bir ifadesini oluştururlar. Üretici güçlerin gelişimi…

Zulmünü "ebedi bir mağduriyet" söylemi üzerinden sürdüren Başbakan'ın sık sık 1950-1960 döneminin başbakanı Adnan Menderes'in adını anması boş yere değil. Bir "demokrat" olarak Menderes'e…

Nisan, bizim memlekette, eğer daha beter bir durum yoksa geleneksel olarak "soykırım" tartışmalarıyla geçer. Bütün gözler ve kulaklar bir ay boyunca ABD Kongresi'nden gelecek habere…

Sosyalist düşünce dergisi Mesafe'nin 10. sayısında dosya konusu, "Emperyalizm ve Türkiye" başlığını taşıyor. İki sayıda incelenecek dosyanın bu bölümünde, "alt emperyalizm" kavramı odağa…

Rusya'da Çarlığın yıkılıp yerine işçi ve köylü sovyetlerinin iktidarının kurulması üzerinden neredeyse bir asır geçti. Bolşevik Parti, işçilerin ve köylülüğün seferberliği üzerinden…